Wat betekent de komst van 5G-antennes voor onze gezondheid?
Er is de komende jaren in Nederland nog geen sprake van grootschalig gebruik van 5G. Sterker nog: er zijn zorgen dat Nederland gaat achterlopen doordat een deel van de frequenties waar 5G op moet werken, wordt gebruikt door de geheime diensten. Daarnaast wordt er nog gesproken over hoe 5G moet worden geïmplementeerd.
Maar dat neemt niet weg dat er al wel wordt gekeken naar de mogelijke gevolgen, bijvoorbeeld als het gaat om gezondheidsrisico's. Het AD schreef vanochtend dat het ministerie van Economische Zaken daar onderzoek naar wil doen. De verwachting is dat er veel antennes zullen bij komen bij de uitrol van 5G, waarvan ten minste een deel bedoeld is om bijvoorbeeld slechts een straat of een paar huizen te voorzien van heel snel internet. In het laatste scenario gaat om zogeheten small cells, die een stuk kleiner zijn dan de bekende zendmasten die boven huizen uitkomen.
Het ministerie vraagt in een consultatiedocument betrokken partijen om advies. Een van de vragen is of er een norm moet worden vastgelegd voor elektromagnetische velden. Op dit moment wordt in Nederland gebruikgemaakt van het zogeheten Antenneconvenant uit 2002, waar alle partijen zich aan houden. De basis hiervoor is een onderzoek van een internationale adviescommissie dat vervolgens door de EU is aanbevolen als richtlijn.
Blootstellingslimiet
De vraag is wat de gevolgen van 5G zijn voor de gezondheid en of we daar ons zorgen over moeten maken. Nee dat hoeft niet, zegt Monique Beerlage. Zij is algemeen secretaris bij het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en Gezondheid en als wetenschapper werkzaam bij het RIVM.
"Voor mobiele communicatie geldt al jarenlang zogeheten blootstellingslimieten", legt Beerlage uit. "Er zijn inderdaad aanwijzingen dat de straling leidt tot bijvoorbeeld hersentumoren, maar dat hebben we nooit met zekerheid kunnen vaststellen. Daarnaast hebben we de laatste jaren geen toename gezien van het aantal hersentumoren, wat je wel zou verwachten als straling daar inderdaad een grote invloed op heeft."
Over dit standpunt is behoorlijk wat discussie in de wetenschappelijk wereld. Een groep wetenschappers en artsen riep vorig jaar september in een gemeenschappelijke brief de EU op om beter te kijken naar de gezondheidsrisico's.
De enige Nederlandse ondertekenaar is Hugo Schooneveld, voormalig universitair hoofddocent aan de universiteit van Wageningen. Volgens hem is er nog zoveel onbekend dat meer onderzoek noodzakelijk is. "5G wordt door het lichaam heel anders verwerkt en blijft in feite steken op de huid, waardoor de kans op bijvoorbeeld huidkanker groter is."
Jarenlang onderzoek
Beerlage zegt dat 5G niet anders verwerkt wordt door het lichaam. "Het bewezen effect is nog steeds opwarming. Het zendsignaal is mogelijk iets anders van karakter, maar er zijn geen indicaties dat het lichaam daar iets anders mee doet. We kunnen niks uitsluiten, maar er wordt al twintig tot dertig jaar onderzoek gedaan naar de gevolgen van straling. Ik denk dat de kans dat er in de toekomst een compleet ander inzicht komt klein zal zijn.
Daarnaast wijst ze erop dat het Agentschap Telecom steekproefsgewijs metingen uitvoert bij zendmasten. "De waarden die daarbij worden uitgestraald, liggen ver beneden de limieten." Ze wil overigens de klachten die er leven niet bagatelliseren. "Die klachten moeten serieus worden genomen." Beerlage verwacht niet dat er veel zal veranderen als de norm inderdaad wettelijk zal worden vastgesteld, zoals het ministerie in zijn consultatie als vraag opwerpt.
Ook Toon Norp, consultant bij TNO en betrokken bij de standaardisering van 5G, nuanceert het gevaar. "Ik denk dat de komst van meer 5G-antennes die een kleiner bereik hebben en specifieker gericht zijn, niet per se betekent dat het gezondheidsrisico groter wordt. Zo'n kleinere antenne heeft veel minder vermogen nodig dan een antenne die bedoeld is om een paar kilometer te bestrijken."