Linda Brown, die het einde inluidde van gescheiden scholen in VS, is overleden
Linda Brown was acht jaar toen ze naar de dichtstbijzijnde school wilde, maar dat niet mocht. Ze moest anderhalve kilometer lopen naar een school speciaal voor zwarte leerlingen, want 'gescheiden maar gelijk' was in 1951 nog altijd de heersende opvatting van het Amerikaanse schoolsysteem.
Het zou veranderen. Browns vader startte een rechtszaak tegen de onderwijsraad in hun woonplaats Topeka in Kansas. Die zaak, Brown v. Board of Education, leidde tot het einde van de gescheiden scholen.
Gisteren werd bekend dat Linda Brown zondag op 76-jarige leeftijd is overleden.
Fundamenteel ongelijkwaardig
In een interview in 1987 vertelde ze over de dag waarop haar vader besloot de witte school in hun wijk uit te dagen. Hij wist dat ze zou worden afgewezen door de school, maar wilde een rechtszaak uitlokken.
"Het was een heldere, zonnige dag en we liepen stevig door. Ik herinner me dat ik bij een grote trap aankwam", vertelde Brown over hoe ze met haar vader naar de witte school ging.
"Ik kon merken dat er iets niet goed was. Hij kwam naar buiten en nam me bij de hand en we liepen terug naar huis. We liepen nog steviger door dan eerder en ik voelde hoe de spanning van zijn hand op die van mij overging."
De rechtszaak kwam er, en in 1954 oordeelde het Amerikaanse hooggerechtshof unaniem dat gescheiden scholen fundamenteel ongelijkwaardig zijn. Een daverende overwinning.
In de uitspraak staat: "Om hen te scheiden van anderen van vergelijkbare leeftijd en kwalificaties, enkel en alleen vanwege hun ras, zorgt voor een gevoel van minderwaardigheid met betrekking tot hun status in de gemeenschap die hun hart en geest kunnen beïnvloeden op een manier die waarschijnlijk nooit ongedaan zal worden gemaakt".
Alhoewel de uitspraak veel moest veranderen voor de gelijke rechten van de zwarte Amerikaanse bevolking, gebeurde dat pas vele jaren later. De busboycot in Montgomery (1955), waarbij Rosa Parks haar zitplaats voorin de bus weigerde af te staan aan een witte man, vond eerst nog plaats.
Net als de beroemde woorden van Martin Luther King (1963): "Ik heb een droom dat mijn vier kinderen op een dag zullen leven in een land waar zij niet beoordeeld zullen worden op hun huidskleur, maar naar de inhoud van hun karakter."
Echt gelijk bij wet waren alle Amerikaanse burgers pas in 1964 met de Civil Rights Act. Met die wet werd rassensegregatie verboden.
Linda Brown gaf op latere leeftijd lezingen over onder meer educatie. Over haar tijd als kind in Topeka vertelde ze in een interview: "Ik speelde met kinderen die Spaans-Amerikaans waren. Ik speelde met kinderen die wit waren, kinderen die Indiaans waren en met de zwarte kinderen in mijn buurt". Voor hen deed de kleur er niet toe.