Raadsverkiezingen geven opkomst referendum flinke duw in de rug

In gemeenten waar ook voor de gemeenteraad kon worden gestemd, was de opkomst voor het referendum over de wet op de inlichtingendiensten aanzienlijk hoger (53 procent) dan in gemeenten waar dat niet zo was. Dat blijkt uit cijfers van het ANP.

In 45 gemeenten waren geen gemeenteraadsverkiezingen vanwege herindelingen; daar werd alleen het referendum gehouden. De opkomst lag in deze gemeenten op 30,53 procent en daarmee nipt boven de grens van een geldige uitkomst.

Een referendum is geldig als ten minste 30 procent van de kiezers de moeite neemt om te gaan stemmen. In alle gemeenten samen komt de opkomst nu boven de 50 procent uit.

Facebook-effect

Ook de uitslagen van het referendum verschillen. In gemeenten waar alleen het referendum werd gehouden, stemden veel meer mensen tegen de nieuwe wet voor de AIVD en de MIVD. Zo was in Groningen 70,8 procent tegen en in Leeuwarden 62,3 procent.

In gemeenten waar mensen toch al naar het stembureau gingen vanwege de gemeenteraadsverkiezingen, was de voor-stem in het referendum in de meerderheid. Wel viel op dat in het gros van de steden tegen de nieuwe wet is gestemd.

NOS-verslaggever Joost Vullings denkt dat het Facebook-schandaal dat nu speelt, de opkomst ook een zetje in de rug heeft gegeven. "Daardoor zijn mensen meer bezig met hun privacy." Deze week bleek dat de gegevens van miljoenen Facebook-gebruikers in handen van de Trump-campagne zijn gekomen. Veel mensen zien een link tussen dat nieuws en wat wel de sleepwet wordt genoemd. Die Nederlandse wet zou hun privacy ook in gevaar brengen.

Bij het vorige raadgevende referendum in 2016 over het associatieverdrag met Oekraïne was de opkomst 32,2 procent.

Na het tellen van ruim 90 procent van de stemmen, is de uitslag van het referendum: 48,8 procent tegen en 47,3 procent voor. Bijna 4 procent van de stemmen was blanco.

Kijk hier hoe er in jouw gemeente is gestemd: