Mensen met dubbele, slecht betaalde banen in de knel

Er moet meer aandacht komen voor mensen die uit financiële noodzaak meerdere banen combineren en daardoor in de knel komen. Dat stelt de Sociaal-Economische Raad (SER). Vooral mensen die zijn aangewezen op slecht betaalde deeltijdbaantjes hebben het moeilijk.

In Nederland hebben ongeveer 600.000 mensen meer dan één baan. Twee op de drie willen dat blijven doen. Ze zijn tevreden met de afwisseling en zien meerdere banen als risicospreiding. Of ze willen sparen voor iets extra's. Ook heeft een deel tijdelijk twee banen tijdens het opstarten van een eigen bedrijf.

Maar tienduizenden mensen zitten volgens de SER "gevangen in het combineren van (tijdelijke) banen". Deze groep heeft weinig vooruitzicht op persoonlijke ontwikkeling of scholing in het werk.

Werkende armen

Mensen die banen combineren om financiële redenen hebben gemiddeld een lager inkomen dan andere werkenden. Uitzondering daarop zijn degenen die een baan in loondienst combineren met werk als zelfstandige, zij geven een gemiddeld inkomen op.

Zo'n 16.000 personen die banen combineren hebben een huishoudinkomen rond het sociaal minimum. En nog eens 12.000 baancombineerders hebben een huishoudinkomen tussen 100 en 120 procent van het sociaal minimum. In beide groepen gaat het vooral om mensen tot 25 jaar.

Wetten en regels niet passend

Wetten en regels maken het soms onnodig moeilijk voor mensen met meerdere banen. Dat komt omdat die ervan uitgaan dat iemand één baan heeft. Dat levert bijvoorbeeld problemen op bij de belastingen, pensioenregelingen en afspraken in cao's. Er zijn volgens de SER soms wel formele oplossingen hiervoor maar die zijn ingewikkeld en kosten veel tijd. De raad adviseert de overheid dan ook om de wet- en regelgeving aan te passen voor mensen met een dubbele baan.

Een werknemer kan bijvoorbeeld maar bij één werkgever de loonheffingskorting laten verrekenen waardoor er minder belasting wordt ingehouden. Dat kan betekenen dat bij de andere werkgever relatief meer belasting op het loon wordt ingehouden dan nodig is. In principe wordt de te veel betaalde belasting dan een jaar later alsnog verrekend. Maar voor mensen die het krap hebben kan dat een probleem zijn.

Meer combibanen

In tien jaar tijd is het aantal mensen met meer dan één baan gestegen van 450.000 naar 600.000. Daarmee vormen zij inmiddels 10 procent van de werkenden. Vrouwen combineren vaker banen dan mannen en werknemers met een tijdelijk contract hebben ongeveer tweemaal zo vaak meerdere banen als werknemers met een vast contract. Dat geldt ook voor jongeren.

De dubbele banen zijn vooral terug te vinden in de zakelijke dienstverlening, horeca, recreatie, zorg & welzijn en onderwijs.