Advies aan EU: maak geen nepnieuwslijsten
De EU moet zich verre houden van het maken van nepnieuwslijsten. Dat zegt Madeleine de Cock Buning, voorzitter van de belangrijkste EU-adviesgroep over nepnieuws. Morgen komt zij met haar advies aan de Europese Commissie over de bestrijding van nepnieuws. Dat advies komt op het moment dat in Nederland een Europese nepnieuwslijst onder vuur ligt.
De Cock Buning wil haar advies morgen eerst aan de Europese Commissie geven en wil daarom nog niets zeggen over de exacte inhoud. Maar dat ze tegen de Europese nepnieuwslijst op de website euvsdisinfo.eu zal pleiten, is wel duidelijk.
"Ik vind zo'n lijst heel risicovol", zegt De Cock Buning. "Je moet je als overheid verre houden van wat waar is en wat niet. Overheden kunnen misbruik maken van die lijsten, als ze een eigen agenda hebben en als ze willen zorgen voor gunstige berichtgeving."
Nepnieuws: je hoort de term overal. NOS op 3 legt uit hoe die is ontstaan, wat ermee wordt bedoeld en hoe het zit met desinformatie.
In Nederland is er de afgelopen maanden veel kritiek geweest op de nepnieuwslijst op euvsdisinfo.eu. Op die door de EU opgestelde lijst stonden onder meer artikelen van De Gelderlander, The Post Online en GeenStijl. De EU vond dat in die artikelen Russische leugens klakkeloos waren overgenomen, maar moest daar later van terugkomen.
Uit onderzoek van de NOS bleek vorige maand dat de adviesgroep grotendeels afhankelijk is van een heel kleine groep vrijwilligers. Driekwart van de artikelen die op de website staan, is daarop gezet door tien vrijwilligers. Eén van die vrijwilligers is verantwoordelijk voor een kwart van alle meldingen.
Kamer en minister willen ervan af
Na alle ophef wil een ruime meerderheid in de Tweede Kamer af van de nepnieuwslijst. Minister Ollongren beloofde vrijdag dat ze haar best gaat doen om dat in Brussel voor elkaar te krijgen.
De Cock Buning vindt het goed dat de discussie in Nederland zo hoog oploopt. "Daar is nu juist die persvrijheid voor. In Polen hebben we gezien dat er een boete is uitgedeeld voor het verspreiden van fakenews. Daar zouden we niet naar toe moeten, vind ik."
Nu ook De Cock Buning en haar adviesgroep tegen de lijst pleiten, komt euvsdisinfo.eu verder in het nauw. De Europese Commissie kan moeilijk zomaar doorgaan met de nepnieuwslijst, als de belangrijkste adviesgroep over nepnieuws daartegen pleit. In de adviesgroep zitten naast De Cock Buning van het Nederlandse Commissariaat voor de Media ook Europese omroepen, kranten, wetenschappers en vertegenwoordigers van sociale media.
In het advies zal de groep zeker niet alleen pleiten tegen EU-maatregelen tegen nepnieuws. Zo kan de EU wel stimuleren dat wetenschappers nepnieuws onderzoeken, kunnen er nepnieuwslessen georganiseerd worden op scholen en moeten sociale media meer opening van zaken geven over hoe nepnieuws zich via die media verspreidt.
