Rutte: toekomst Nederland ligt in EU, maar doelen moeten concreet zijn
De toekomst van Nederland ligt in de EU, zolang die EU maar heel concrete projecten aanpakt. Dat heeft premier Rutte gezegd in zijn Europa-speech in Berlijn. Rutte wil dat de EU zich de komende jaren inzet voor veiligheid en stabiliteit. "Het is volstrekt duidelijk dat geen enkele lidstaat deze ontwikkelingen alleen het hoofd kan bieden. Onveiligheid en instabiliteit zijn veelkoppige monsters. Onze eensgezindheid is het beste wapen hiertegen."
Op een steenworp afstand van de Rijksdag wilde Rutte laten zien dat hij wel degelijk vooruit wil met de Europese Unie. In Brussel leerden ze hem de afgelopen jaren vooral kennen als de man die - in zijn eigen woorden - het Nederlandse belang op één, twee en drie had staan. Maar Rutte heeft wel degelijk een visie op de toekomst van de EU, al moet die wat hem betreft vooral heel concreet zijn.
"Hoogdravende visies leveren geen banen en veiligheid op. Geschreeuw op de flanken ook niet. Alleen hard werken doet dat. Stap voor stap, Schritt für Schritt."
Pro-Europese boodschap
Rutte sprak in het Engels om een internationaal publiek aan te spreken. Op de eerste rijen zaten veel Duitsland-ambassadeurs uit de Europese Unie. Ze hoorden een pro-Europese boodschap.
"We zien overal in Europa partijen opstaan die het grote belang van de Europese samenwerking simpelweg ontkennen. Daarover klagen heeft geen zin. Het enige dat we ertegenover kunnen zetten, zijn resultaten."
Daarvoor heeft Rutte een aantal plannen, al is geen van die plannen helemaal nieuw. Zo is hij ervoor dat de EU meer afspraken maakt op militair terrein, zonder de NAVO in de weg te zitten. "Nederland wil dat alle landen zo snel mogelijk militaire transporten toestemming geven om de landsgrenzen te passeren."
Asielbeleid
Het asielbeleid is een van de andere speerpunten van Rutte. Op dat terrein liggen de opvattingen van Oost- en West-Europa ver uiteen. Rutte wil asielzoekers over Europa herverdelen, veel Oost-Europese landen willen daar niets van weten. "Daar maak ik mij zorgen over. Niet alle landen zijn bereid hun deel te dragen, maar solidariteit is geen eenrichtingsverkeer."
De Duitse bondskanselier Merkel zal het met instemming aanhoren, zij denkt er precies zo over. Maar Merkel en Rutte zijn het zeker niet over alles eens. Zo willen Duitsland en Frankrijk de eurozone versterken, met meer geld en een Europees noodfonds.
Zo'n Europees noodfonds ziet Rutte nog wel zitten, maar wel alleen als allerlaatste optie. Landen moeten ervoor zorgen dat ze hun schulden wegwerken, zodat ze zelf altijd op de financiële markten kunnen lenen, als de nood aan de man is. "Mijn overtuiging is dat we 19 nationale schokabsorptiefondsen in de eurozone nodig hebben."
Straffen
Rutte pleitte ervoor om problemen binnen de lidstaten niet af te wentelen op de rest van de Europese Unie. "Dat het Nederlands elftal ontbreekt op het komende WK voetbal kan geen reden zijn om te pleiten voor een Europees elftal op het volgende WK. We gaan er als Nederland gewoon zelf voor zorgen dat we er weer bij zijn in 2022."
Als landen niet hun eigen zaakjes op orde krijgen, wil Rutte dat Brussel ze ook kan straffen. Hij vindt de subsidies die vooral Zuid- en Oost-Europese landen krijgen niet vanzelfsprekend. Als landen zich niet aan de economische EU-afspraken houden, moeten die subsidies ook kunnen worden ingetrokken. "Onze oerbelofte is: afspraak is afspraak."
Maar de overkoepelende boodschap is positief. Rutte wil, samen met Merkel en Macron, verder bouwen aan de EU. "Het nieuwe Duitse regeerakkoord bevat 302 keer de termen EU of Europa. Het is dus een understatement om te zeggen dat de toekomst van het Europese project de gemoederen nogal bezig houdt."
En Duitsland staat daarin niet alleen zegt Rutte. "Wij willen inderdaad ook verder met Europa."
