Moord, onthoofdingen en verkrachtingen: alarm VN over Zuid-Sudan

Een speciale VN-commissie beschuldigt veertig hoge militairen in Zuid-Sudan van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Zij zouden verantwoordelijk zijn voor het op grote schaal verkrachten, verminken en vermoorden van kinderen en volwassenen en het verwoesten van dorpen.

De Commissie voor Mensenrechten in Zuid-Sudan verzamelt bewijsmateriaal voor de speciale rechtbank voor misdrijven gepleegd tijdens de burgeroorlog (2013-nu). Ze sprak met 230 getuigen en slachtoffers. Het ene verhaal is nog gruwelijker dan het andere.

Topje ijsberg

Een vrouw vertelde dat militairen haar 12-jarige zoon dwongen om seks te hebben met zijn oma, anders zou hij worden vermoord. Daarvoor had ze moeten toekijken hoe haar man door de militairen was gecastreerd.

Een vrouw werd gevangen gehouden tussen onthoofde lichamen van mensen die waren aangemerkt als vijanden van het regime. Een van hen was haar eigen man.

Een man moest machteloos toezien hoe zijn vrouw door een militair werd verkracht. "Wat wij hebben gevonden, is vermoedelijk het topje van de ijsberg", zei commissievoorzitter Yasmin Sooka.

Ook de oppositiestrijders gaan zich aan gruwelijkheden te buiten, maar die van het regeringsleger hebben de overhand. "Er is een duidelijk patroon van vervolging op etnische gronden zichtbaar. Het grootste deel wordt veroorzaakt door troepen van de regering", zei een commissielid tegen persbureau AP.

Zuid-Sudan scheidde zich in 2011 af van Sudan. Twee jaar later brak een gewelddadige machtsstrijd uit tussen president Kiir en vicepresident Machar, waarbij Machar werd afgezet.

In 2015 sloten de twee onder grote internationale druk vrede. Machar keerde terug als vicepresident, maar vluchtte een paar maanden later toen er opnieuw gevechten uitbraken tussen zijn aanhang en regeringstroepen. Hij bevindt zich nu in Zuid-Afrika.

Onderdeel van het akkoord van 2015 was de oprichting van een speciale rechtbank om daders van misdrijven te berechten. Door tegenwerking van het regime van Kiir is die rechtbank er nog altijd niet.

Op dit moment zijn er zo'n veertig gewapende groepen in Zuid-Sudan actief die elkaar over en weer bestrijden.