Facebook wil je internetverbinding beschermen, maar 'kijkt ook mee'

In de app van Facebook zit sinds kort de mogelijkheid om een VPN-dienst te installeren. Zo’n virtual private network schermt je internetverkeer af. Handig als je bijvoorbeeld in een koffiezaakje of de trein zit te werken op een openbaar wifi-netwerk. Het voorkomt dat onbekenden op hetzelfde netwerk met je mee kunnen kijken. Maar er zit ook een addertje onder het gras.

De VPN-dienst heet Onavo en werd door Facebook in 2013 gekocht. De dienst bestaat dus al een paar jaar, maar techsite TechCrunch wijst er nu op dat dit nu ook heeft geleid tot een snelkoppeling in de Facebook-app zelf, weggestopt in het menu. Volgens de techsite is de snelkoppeling alleen in de VS beschikbaar, maar ook op de NOS-redactie zien verschillende mensen de optie staan. Een woordvoerder kon nog niet zeggen of de zichtbaarheid wordt verbeterd.

De iOS-versie van de app beschermt je internetverkeer en waarschuwt je ook voor malafide sites. Op Android kan het daarnaast het internetverkeer beheren en apps beperken die veel data verbruiken, is te lezen op de site van de app. De VPN-dienst staat volgens gegevens van onderzoeksbureau Sensor Tower geïnstalleerd op zo'n 33 miljoen telefoons. VS, India en Brazilië zijn de belangrijkste markten.

Alles loopt via Facebook

Maar de VPN-dienst gaat verder dan alleen bescherming bieden. The Wall Street Journal deed vorig jaar onderzoek naar de werking van de app en sprak met anonieme medewerkers. Daaruit blijkt dat al het verkeer - zodra je de VPN-app activeert - via servers van Facebook loopt. (Onavo zegt in de beschrijving van hun App Store-pagina dat het verkeer via hun eigen servers loopt.)

Daardoor ontvangt Facebook veel extra waardevolle informatie, concludeerde de krant. Het team bij Facebook dat deze data krijgt, weet welke apps mensen gebruiken, hoe vaak en hoelang en of het mannen of juist vrouwen zijn die de app in een bepaald land gebruiken. Daarnaast: als de data in de app niet versleuteld is weten ze nog meer over wat zich in die app afspeelt.

Het bedrijf kan aan de hand hiervan eerder nieuwe trends ontdekken. Facebook zag daardoor al vroeg dat Snapchat kampte met een afnemende gebruikersgroei, nog voordat de app dit publiekelijk bekendmaakte. "Die informatie stuurt Facebooks product- en overnamestrategie", schrijft de krant. Daarmee weet het bedrijf in een heel vroeg stadium of het actie moet ondernemen om zijn marktpositie te behouden.

Het verhaal van de krant was gebaseerd op bronnen, een woordvoerder van Facebook kon er op het moment van schrijven nog niet inhoudelijk op reageren.