Geen bier hier: de drooglegging van Yogyakarta

Een Amerikaanse toerist loopt wat verdwaasd rond in de Indonesische stad Yogyakarta. "Ik ben op zoek naar een flesje bier", zegt hij, pas aangekomen na een lange reis. "Maar ik kan het nergens vinden."

De straten van de populaire toeristenwijk Kampung Bule zijn rustig en de normaal zo volle barretjes zijn leeg. Bier is nergens te krijgen. Laat staan een margarita of een shot tequila. Alcohol verkopen is niet langer toegestaan in Yogya en de politie valt cafés om de haverklap binnen als het wél gebeurt. Bij razzia's die een maand geleden plots begonnen zijn al duizenden flessen alcohol in beslag genomen.

"Ze komen met tientallen militairen en politiemannen aanzetten", vertelt Richard, een Nederlandse café-eigenaar in Kampung Bule. Hij wil niet bij zijn volledige naam worden genoemd, bang als hij is voor gedonder. "Vervolgens bestormen ze alle cafés tegelijk."

Stortbakken gecontroleerd

Richard vertelt dat ze vuilniszakken doorspitten, de vriezer controleren en zelfs in de toiletten en stortbakken op zoek gaan naar flessen drank. "De sfeer is niet bepaald prettig. Het is dreigend", zegt de café-eigenaar.

Een Indonesische collega bevestigt dat. "We maken ons elke dag zorgen. Straks komen ze weer", zegt hij gefrustreerd. "Waarom? Na de 28 jaar dat ik hier al zit?"

In 2015 verboden de autoriteiten in Yogya de verkoop van alcohol in bijna de hele stad. Drank mag niet worden verkocht in de buurt van scholen, gebedshuizen, plekken waar jongeren zich verzamelen, en bij markten. "Bijna nergens dus", zegt correspondent Michel Maas.

Hoewel er tot een maand geleden toch gewoon alcohol werd verkocht, beroept de politie zich nu plots op die 'nieuwe' vordering. "Cafébazen wijzen daarom in een andere richting: die van islamitische groepen", zegt Maas.

Die steken niet onder stoelen of banken dat ze de barretjes in Kampung Bule willen sluiten. Het lawaai van de kroegen, de schaars geklede, rokende toeristen en het dronken gelal: het zou hun kinderen verpesten. "Onze eigen mensen gaan de westerlingen nadoen", zegt Darrohman. Hij is een van de leiders van het FJI, het front van de islamitische Jihad. "De inwoners van Yogya doen net als hen: ze drinken alcohol, ze worden dronken. Maar er alleen maar aan ruiken is al een zonde."

Hoewel er sinds begin januari duizenden flessen drank zijn ingenomen in de populaire toeristenwijk, worden er nog geen cafés gesloten. "Dat is nog niet aan de orde", zegt Maas. "De politie heeft daar wel de macht toe, maar ze blijven tot nu toe open."

Niemand weet hoe lang de razzia's nog doorgaan. "Of wat de bedoeling eigenlijk is", zegt correspondent Michel Maas. "De radicalen willen de cafés uiteindelijk sluiten, maar wat Yogyakarta wil, is niet duidelijk."

Bier in een koffiebeker

De stad loopt veel inkomsten mis als alcohol verboden blijft. "Want een ding is zeker: waar geen bier is, verdwijnen toeristen", zegt Maas.

Aan de bar kun je voorlopig koffie en thee bestellen. En stiekem, wanneer de politie niet kijkt, kun je onder de toonbank soms toch nog alcohol krijgen. "In de keuken schenken we bier in een koffiebeker", zegt de Nederlandse café-eigenaar Richard. "En zo krijgt de klant het vervolgens ook geserveerd."

De Amerikaanse toerist gaat maar terug naar zijn hotel. Hij heeft nergens bier kunnen vinden. "Misschien is het omdat het een islamitisch land is", zegt hij verwonderd. "Ik kan niet anders dan de cultuur respecteren."