Uganda heeft weer een bestralingsmachine

Na ruim twee jaar zonder heeft Uganda weer een bestralingsmachine. Het vorige apparaat, het enige in het Afrikaanse land, ging kapot waardoor kankerpatiënten moesten uitwijken naar andere landen voor radiotherapie.

"De machine doet het weer en daar zijn mensen hier heel blij mee, ja", reageert Rein Zeeman vanuit de hoofdstad Kampala. Zeeman werkt als chirurg in het Mulago-ziekenhuis waar het apparaat staat. "Toen de machine kapot was, moest een deel van de patiënten naar Nairobi en is een deel hier op chemotherapie gezet."

De 21 jaar oude bestralingsmachine gaf de geest in april 2016. "En dat was wel te verwachten. Zeker gezien het onderhoud, dat in Uganda toch wat te wensen overlaat. De gezondheidszorg hier is niet te vergelijken met die in Nederland."

Toen de machine stuk ging werd er "uiteraard gemopperd", maar er zijn nu eenmaal andere prioriteiten in de ziekenhuizen van Uganda, weet Zeeman. "Malaria, aids, en momenteel is er een probleem met bloed. Er gaan mensen dood omdat er bijna geen bloed beschikbaar is."

Toch is de ziekte kanker een groeiend probleem in Uganda. Elk jaar komen er ongeveer 30.000 nieuwe gevallen bij en sterven er zo'n 20.000 mensen aan.

"Het gebrek aan die machine staat symbool voor veel meer", zegt correspondent Koert Lindijer. "In Uganda is er een crisis in de gezondheidszorg. Alle instanties hebben het moeilijk, er zijn stakingen, de levensverwachting is laag en de bloedbank is leeg."

Toen president Museveni in 1986 aan de macht kwam, was veiligheid zijn eerste prioriteit. Hij had het toen niet over gezondheidszorg en dat is volgens Lindijer nu niet veel anders.

Hoewel de zorg in Uganda slecht is, kan het nog veel erger in Oost-Afrika. Zeeman: "Ik was laatst in Burundi en daar zijn helemaal geen kankerspecialisten. Zelfs geen radiotherapiemachine." In Congo of Somalië kun je ook maar beter niet ziek worden, weet Lindijer. "Maar dat komt door de oorlogen. Het punt is dat je van Uganda, een land dat al 32 jaar stabiel is, wel mag verwachten dat het anders is."

Bij het ziekenhuis in Kampala hebben zich de eerste rijen patiënten al gemeld om een afspraak te maken voor een bestraling. De nieuwe machine kan tachtig mensen per dag behandelen. De oude machine kon twintig patiënten per dag aan.