'Veel minder demonstranten tegen Trump dan vorig jaar, maar toch mooi'

• Job Boonstra

  redacteur Bureau Washington

Het waren demonstraties zoals de Verenigde Staten ze in decennia niet hadden gezien. Miljoenen mensen trokken op 21 januari 2017, een dag na de beëdiging van Donald Trump, door de straten van Amerika's grote steden. Velen getooid met de inmiddels iconische roze mutsen. de zogenoemde 'pussy hats'. De Women's March was daarmee een direct antwoord op de nieuwe president en diens vrouwonvriendelijke ("grab 'm by the pussy") opvattingen.

Dit weekend, exact een jaar later, gingen in heel Amerika opnieuw honderdduizenden mensen de straat op. "Aanzienlijk minder dan vorige keer, inderdaad, maar toch mooi om te zien dat zoveel zijn komen opdagen", zegt Kelly. Ze woont in Washington en ging voor de tweede keer naar de vrouwenmars. "De protesten van vorig jaar hadden een diepe impact, maar niet op de mensen die we uiteindelijk wilden bereiken. Dat waren namelijk Donald Trump en zijn Republikeinse regering."

Toch is er wel degelijk iets veranderd. "Mensen zijn bewuster bezig met de politiek en zetten zich actiever in", meent Jamie Irelan. Samen met haar kinderen ging ook zij voor de tweede keer naar de vrouwenmars. "Door de protesten van vorig jaar ben ik zelf ook actiever geworden. Ik had bijvoorbeeld nog nooit contact gezocht met mijn Senator, maar daar is dit jaar verandering in gekomen. Ik heb een brief gestuurd en zelfs antwoord gekregen."

Vooral op lokaal niveau is er volgens Jamie veel veranderd. "Tijdens lokale verkiezingen hebben er veel meer mensen op vrouwen gestemd. Dat is een gevolg van de vrouwenmars."

'Run like a girl'

Eén van die vrouwen op wie veel is gestemd, is Kelly Fowler. Tot vorig jaar had ze geen enkele politieke ervaring, maar na de verkiezing van Trump besloot ze het roer om te gooien. Vandaag, exact een jaar na de Women's March, wordt ze beëdigd als vertegenwoordiger in het parlement van de staat Virginia.

"Ik heb nooit de ambitie gehad om de politiek in te gaan, maar na de overwinning van Trump wel. Ik ging in 2016 ervan uit dat Hillary Clinton zou winnen. Dat dat niet gebeurde, voelde als een schok." Fowler had vooral moeite om het uit te leggen aan haar dochter. "Ze is geboren op de dag van de inhuldiging van Obama in 2008 en we zeiden op haar verjaardag altijd gekscherend dat ze ooit president zou worden", vertelt Fowler.

Haar dochter droeg vaak een T-shirt met de tekst Run like a girl en een foto van het Witte Huis. "En op haar tas had ze een Vote for Hillary-button. Maar toen ze op de dag van de uitslag terneergeslagen terug kwam uit school, was de button weg en wilde ze het T-shirt niet langer dragen. 'Vanaf nu ben ik weer een meisje-meisje en ga ik jurkjes dragen net als de rest', zei ze. Ze was helemaal gedesillusioneerd. Ik wist niet hoe ik moest reageren, maar dat was voor mij wel de motivatie om iets te doen."

Geïnspireerd door haar dochter begon Fowler de weken na de verkiezingen de lokale politiek te volgen. "Ik stuurde berichten naar het Congreslid dat mijn kiesdistrict vertegenwoordigt, maar tot mijn verbazing kreeg ik geen enkel antwoord. Ik voelde me machteloos." Toen Fowler in januari vorig jaar hoorde van een grote protestmars die daags na de inauguratie in de hoofdstad zou plaatsvinden, twijfelde ze geen moment. "Ik heb mijn dochter meegenomen. Met honderdduizenden stonden we schouder aan schouder. Ik besefte dat ik niet de enige was die gefrustreerd was."

Fowler besloot dat jaar een gooi te doen naar een zetel in het parlement van Virginia. Ze startte een campagne op en bond de strijd aan met haar Republikeinse tegenstander, die al drie keer eerder met gemak was herkozen. Fowler won en hielp de Democraten in van 34 zetels naar net geen vijftig zetels te gaan.

Dat was meer dan een overwinning voor de partij alleen. Ook wonnen meer vrouwen zetels in het parlement; hun aantal steeg van zeventien naar 25. Bovendien verkoos Virginia voor het eerst een transgender parlementslid. "Het is nu glashelder dat vrouwen hun plek aan de tafel moeten innemen", zegt Fowler. "Seksisme is iets waar we dagelijks mee geconfronteerd worden. Het kan soms voelen als een zware strijd, maar door de vrouwenmars kreeg iedereen nieuwe moed. Veel mensen werden geïnspireerd en kwamen erachter dat ze er niet alleen voor staan."