Wethouders Randstad: nu meer geld voor lightrail, 'anders loopt het vast'
2018 wordt een beslissend jaar voor de aanleg van een lightrail-netwerk in de Randstad. Komt er niet meer geld, dan zal het vervoer in de Randstad binnen tien jaar vastlopen, waarschuwen wethouders van Randstad-gemeenten.
"Dit is absoluut een cruciaal jaar", zegt verkeerswethouder Marc Rosier van Zoetermeer tegen de NOS. "Als we nu geen duidelijkheid krijgen over de financiering, dat we verder kunnen met lightrail-projecten, dan staat een deel van de Randstad straks echt muur- en muurvast."
De NOS vroeg wethouders van Randstad-gemeenten hoe ze aankijken tegen de ontwikkeling van lightrail, een soort combinatie tussen trein, metro en tram. Het ging onder meer over plannen die er liggen en de vraag of de Rijksoverheid er in hun ogen voldoende geld voor vrijmaakt. Rosier liet het enquêteformulier liggen, maar pakte de telefoon: "Kom maar langs, dan laat ik het je hier zien hoe we ervoor staan."
En zo staan we een paar weken later met helm en veiligheidsvest op een bouwterrein langs de A12. "Dit wordt nu gebouwd als eindstation van het huidige traject van de lightrail", vertelt Rosier. "De treinen gaan hier ook stoppen en er komen P+R-plekken. We hebben de achterkant zo ontworpen dat we die eraf kunnen halen. Want we willen de lijn doortrekken naar Rotterdam."
De ervaringen met lightrail zijn goed. In 2008 werd de Zoetermeerlijn, de spoorlijn tussen Zoetermeer en Den Haag, omgebouwd tot lightrail-systeem. In Zoetermeer kwam er een tracé dat in de vorm van een krakeling door de gemeente loopt.
"In 2008 maakten zo'n 20.000 mensen per dag gebruik van het spoor naar Den Haag. Nu zitten we op 80.000 reizigers per dag. Het werkt dus", concludeert Rosier.
Het doortrekken van de lijn naar Rotterdam gaat zo'n 700 miljoen euro kosten; geld dat Zoetermeer niet heeft. Ook de Vervoersregio Den Haag/Rotterdam heeft de middelen niet. In het regeerakkoord is 2 miljard extra gereserveerd voor mobiliteit, waarvan 40 procent voor het openbaar vervoer.
Rosier: "Dat is een goed begin, maar dan ga je rekenen en kijken en dan blijkt dat er maar 200 miljoen overblijft voor dit soort investeringen. Dat is een derde tot een kwart van wat we nodig hebben. En zo'n beetje alle gemeenten in de Randstad hebben die 200 miljoen al geclaimd. En iedereen zegt ook: het bedrag is veel te laag."
'Over een enkel lijntje de polder in'
Rosier staat inderdaad niet alleen in zijn betoog om meer geld vrij te maken voor lightrail. Wethouder Tjeerd Herrema van Almere bijvoorbeeld denkt ook dat alles zonder extra investeringen vastloopt. "We hebben op dit moment 200.000 inwoners", zegt hij. "Tot 2040 moeten we doorgroeien naar 350.000. De wegen naar Almere zijn de laatste jaren verbreed. Maar de trein moet nog steeds over een enkel lijntje de polder in. Gebeurt er niets, dan staat alles vast."
Herrema wil dan ook een plan voor de IJmeerlijn nieuw leven inblazen. Dat is een lightrail-lijn van Amsterdam IJburg door het IJmeer naar Almere. Dat plan is tijdens de crisis in de ijskast gezet. Volgens Herrema is het tijd om het weer af te stoffen. Maar de intentie en het geld van het Rijk om aan de slag te gaan, ontbreken.
Herrema zegt dan ook stellig dat er veel te weinig geld wordt vrijgemaakt voor lightrail. "Er is door het kabinet wel meer geld vrijgemaakt voor mobiliteit, maar het meeste is al belegd voor asfalt."
Volgens Herrema zien veel van zijn collega's juist een toekomst met een beter ov-systeem. "De verbinding met Amsterdam en de grote steden eromheen: daar maak je het grote verschil. We vragen het kabinet om daar een investering in te doen. Daar waar het echt loont."
1x 'wel voldoende'
Van de 35 wethouders in de Randstad die reageerden op de vragen van de NOS, vindt slechts één dat het Rijk voldoende geld uittrekt voor lightrail. Ongeveer de helft zegt ronduit 'nee', de andere helft heeft er geen uitgesproken mening over, met vaak de aanvulling: dat moet blijken in het overleg in februari. Want dan overleggen de vervoersregio's in de Randstad met de nieuwe staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, Stientje van Veldhoven.
Wethouder Rosier in Zoetermeer hoopt dat er in dat overleg 'boter bij de vis' komt. "Het gaat niet alleen om dit jaar, maar eigenlijk om de hele kabinetsperiode. Komt er nu geen geld bij, dan komt er vier jaar geen geld bij." En met de geplande bouw van honderdduizenden woningen, dreigt dan op termijn een verkeersinfarct.
