Leraren kapen verkiezing: plofklas woord van het jaar

De overvolle 'plofklas' is voor de deelnemers aan de verkiezing van het genootschap Onze Taal en de NTR het woord van het jaar 2017. De keuze voor het relatief onbekende woord verbaast de organisatoren.

"Het was voor ons ook een verrassing dat dit een winnend woord was", zegt directeur Vibeke Roeper van Onze Taal. "We hebben natuurlijk veel onderwijsmensen in de achterban, daar is het wel een ding. En de verkiezing was in de tijd van de onderwijsdemonstraties, misschien dat dat heeft meegespeeld."

Plofklas kreeg een ongekend hoog percentage van de stemmen: 66. Op nummer twee en drie eindigden nepnieuws (13 procent) en genderneutraal (7 procent), werd vanavond bekendgemaakt in het programma De avond van taal op NPO 2, waarin Margriet van der Linden terugkeek op het afgelopen taaljaar. Het woord verbaasde ook haar. "Misschien zijn we MeToomoe?"

Het komt zelden voor dat een Woord van het Jaar met dergelijke cijfers wint. Brexit haalde vorig jaar 29 procent van de stemmen, rampvlucht had in 2015 voldoende aan 16 procent om te winnen. Plofkip kreeg in 2011 44 procent van de stemmen.

Het woord stamt al uit 2013, toen het burgerinitiatief "Stop de Overvolle Klassen" de regering een petitie aanbood tegen klassen met meer dan dertig leerlingen. Met de nieuwe lerarenprotesten dit jaar maakte het begrip een comeback, vooral op sociale media. Op Twitter werd door leraren opgeroepen dit woord te kiezen.

Opvallend is dat in kranten de nummer twee en drie veel vaker werden gebezigd dan de winnaar. Nepnieuws en genderneutraal kwamen vele honderden keren voor in de media, terwijl er slechts enkele tientallen keren over plofklas werd geschreven.

Toch vindt Roeper het niet erg dat een relatief onbekend woord wint. "Als je het anders had gewild, had je een commissie van wijze mannen moeten aanwijzen die afweegt welk woord het jaar het meest typeert. Wij willen onze leden graag een stem geven."

Op de vraag of een dergelijk woord dat nog niet breed gebruikt wordt wel eeuwigheidswaarde heeft, reageert Roeper gelaten: "laten we hopen dat dit woord niet inburgert".

Gifei

Van 4 tot 17 december kon online worden gekozen uit een lijst van tien woorden. Op de vierde plaats eindigde de weigeroma, gevolgd door #MeToo, toetsenbordterrorist, filterbubbel, aflosboete, gifei en brexitbuit.

Hoewel ze zelf 'gifei' mooier vindt, vindt Roeper 'plofklas' ook wel iets hebben. "Het is net als met 'plofkip', je begrijpt meteen wat ermee bedoeld wordt. Het maakt het meteen inzichtelijk."

Appongeluk

Deze maand kwam het woordenboek Van Dale ook al met een woord van het jaar. Daar werd de verkiezing, waaraan 70.000 mensen meededen, gewonnen door 'appongeluk'. 'Fipronilei' en 'regenboogtaal' werden bij Van Dale tweede en derde.

Het komt zelden voor dat Van Dale en Onze Taal het eens zijn over wat het belangrijkste woord van het jaar was. Alleen over swaffelen (2008) en bokitoproof (2007) waren de organisaties het eens.