Meesteroplichter Clifford Irving overleden

Clifford Irving nam in 1971 een enorm risico: hij gokte erop dat een van de rijkste mensen ter wereld zo'n grote kluizenaar was geworden, dat hij hem straffeloos voor een plannetje kon gebruiken. De vervalste autobiografie van Howard Hughes werd een van de grootste letterkundige schandalen van de vorige eeuw. Irving overleed kort voor de Kerst op 87-jarige leeftijd.

Howard Hughes was destijds een legendarisch figuur. De excentrieke uitvinder was een van de rijkste mensen ter wereld, had een filmstudio gehad en verhoudingen met actrices, maar leefde al jarenlang een teruggetrokken bestaan. De man zou extreme smetvrees en pleinvrees hebben en totaal verwilderd de wereld rondreizen.

De in 1930 geboren Irving probeerde ondertussen tevergeefs als schrijver naam te maken. Hij had enkele romans geschreven, had verslag gedaan voor NBC, maar echte roem bleef uit. Toen hij in 1968 het boek Fake! schreef over zijn buurman op Ibiza, de Hongaarse kunstvervalser Elmyr de Hory, kwam hij op een idee.

Hij wist uitgeverij McGraw-Hill ervan te overtuigen dat Howard Hughes groot fan was van het boek. De miljardair zou zelfs zo ingenomen zijn met het resultaat dat hij Irving in vertrouwen wilde nemen om een autobiografie te schrijven. Als bewijs leverde Irving een samenvatting van drie kantjes in de hand van Hughes.

Uitgeverij McGraw-Hill bood Irving een miljoen dollar om het verhaal te schrijven. Ook sloot hij een deal met het blad Time over een voorpublicatie. Irving kreeg een voorschot van tonnen.

Wat niemand wist was dat Irving het handschrift van Hughes had gekopieerd. De pikante details die hij over het leven van Hughes opdiste waren overgenomen uit oude artikelen of volledig uit de duim gezogen. Zogenaamde bezoekjes aan Hughes aan de Bahama's, Mexico en Puerto Rico waren snoepreisjes met zijn vriendin.

Maandenlang wist Irving weg te komen met het complot, tot gebeurde waar Irving niet op rekende: Howard Hughes liet zelf van zich horen. Hoewel hij zich nog altijd weigerde te vertonen, ontmaskerde de kluizenaar-miljardair Irving in een telefoonconferentie met de pers. Aanvankelijk waren er nog mensen die meenden dat de wispelturige Hughes Irving wilde zwartmaken, maar na het telefoontje stapelde het bewijs tegen de nepbiograaf zich op.

Celstraf

Irving moest het geld terugbetalen en ging zestien maanden de cel in. Ook een assistent en zijn vriendin kregen celstraffen. De autobiografie kwam bekend te staan als "het beroemdste ongepubliceerde boek van de 20ste eeuw" en het verhaal werd in 2007 verfilmd met Richard Gere als Irving.

Hughes zou enkele jaren later overlijden, zonder nog in de openbaarheid te zijn verschenen. Irving schreef kort na het schandaal zijn eigen autobiografie, The Hoax.

Zelf vond Irving zijn straf erg hoog. "Het had niemand kwaad gedaan als het me was gelukt. Als ik het over zou moeten doen, deed ik het weer. Met één verschil: ik zou zijn geslaagd."