Veel dertigers klem: goedkoop huren lukt niet en kopen al helemaal niet
Veel mensen die op zoek zijn naar woonruimte klagen over het tekort aan huurwoningen voor middeninkomens. In een publieksonderzoek van de NOS en de regionale omroepen melden vooral dertigers en late twintigers dat zij het moeilijk hebben op de woningmarkt. Ze zitten op verschillende manieren klem: ze verdienen te veel voor een goedkope sociale huurwoning, maar kunnen geen betaalbaar koophuis vinden. Huurwoningen in de vrije sector zijn vaak veel te duur en voor een hypotheek is hun inkomen juist weer te laag.
De Eindhovense oud-burgemeester Van Gijzel, die is aangesteld om de bouw van goedkopere huurwoningen in de vrije sector aan te jagen, ziet ook dat juist deze groep klem komt te zitten. "Jonge mensen trekken naar de grotere steden, maar daar is geen plek voor ze. En dat moet snel veranderen, want deze mensen vormen de toekomst van de stad."
Van Gijzel schat dat er de komende tien jaar zo'n 200.000 huurwoningen bij moeten komen met een huur van 700 tot 1000 euro. "Dat is een enorme opgave. Een stad als Groningen bouwt nu 500 tot 800 woningen per jaar totaal. Dat zouden er zo'n 800 per jaar moeten worden alleen al voor deze middenhuur."
"Achterlijk hoge huur"
Meryl Ruiter (37) uit Nijmegen is een van de huurders die meededen aan het publieksonderzoek. Zij zoekt nog maar een paar maanden naar een huurwoning, maar merkt hoe ze tussen wal en schip valt. "Wij moeten het doen van één bovenmodaal salaris en vallen daarmee buiten de sociale huur. Particulier huren kunnen we ook niet, omdat de huren zo achterlijk hoog zijn dat we niet meer zouden kunnen rondkomen."
Voor haar partner en 4-jarig kind wil ze geen appartement met twee slaapkamers op zes hoog. En een huur van meer dan 1000 euro voor een huis vindt ze "echt belachelijk" .
Ruiter is aangewezen op de vrije sector met huren vanaf 710 euro per maand. Maar ze is bepaald niet de enige en deze zogeheten middenhuurwoningen zijn schaars. Woningen in de vrije sector kosten vaak meer dan 1000 euro per maand. De problemen zijn het grootst in de Randstad, Gelderland en Brabant, maar ze bestaan ook in steden als Groningen, Zwolle en Maastricht.
Het nieuwe kabinet is zich bewust van de nood en heeft aangekondigd prioriteit te geven aan de bouw van middenhuurwoningen, want de vraag naar dit type woningen blijft naar verwachting groeien de komende jaren. En het aanbod blijft achter bij de vraag.
Mijn maximale leenbedrag is net genoeg voor een oude koeienstal zonder deuren.
Steven Gevers (28) is leraar op een basisschool en al een jaar tevergeefs op zoek naar een huurwoning voor maximaal 800 euro in het Oost-Brabantse Meijerijstad. "Vrijesectorwoningen zijn steevast te duur en volgens de woningcorporatie verdien ik te veel voor de meeste sociale huurwoningen. In de spaarzame gevallen dat dat niet zo is, is de wachtlijst gigantisch. Daar sta je dan met je fulltime hbo-werk als leerkracht in het basisonderwijs."
Ook kopen lukt niet: "Mijn maximale leenbedrag is net genoeg voor een oude koeienstal zonder deuren. Die hebben ze genoeg in Schijndel, maar ik wil toch liever wat mooiers."
Het kabinet meent dat gemeenten meer de regie moeten nemen bij de aanpak van dit probleem. In het regeerakkoord staat dat zij meer mogelijkheden moeten krijgen om het aanbod te vergroten, te sturen op prijs en sociale huurwoningen te verkopen. Nu kijken gemeenten en investeerders vooral naar elkaar voor voldoende capaciteit, betaalbare grondprijzen en acceptabele rendementen en gebeurt er te weinig.
Sinds een jaar probeert de zogenoemde Samenwerkingstafel Middenhuur onder leiding van Van Gijzel om de partijen bij elkaar te brengen. Eind januari presenteert Van Gijzel officieel zijn conclusies en aanbevelingen, maar hij toont zich nu al trots op wat er in korte tijd is bereikt: "Toen ik een jaar geleden de opdracht kreeg van de minister was bijna geen enkele gemeente bezig met middenhuur. Nu staat het in vijftien grote steden op de agenda en andere willen zich daarbij voegen."
In de steden worden nu in hoog tempo afspraken gemaakt tussen gemeente, beleggers, bouwers en projectontwikkelaars om speciaal voor middenhuur te bouwen. De belofte is dat de huren voor die woningen vijftien jaar lang betaalbaar blijven. Daarna mogen ze worden doorverkocht.
Doorstromen
Steven Gevers concurreert als starter op de woningmarkt niet alleen met andere starters, maar ook met huishoudens die vanuit een sociale huurwoning willen doorstromen en met mensen die geen koopwoning kunnen krijgen vanwege te hoge hypotheekeisen. En dan zijn er ook nog huurders die graag flexibel blijven, bijvoorbeeld vanwege hun beroep of onzekere toekomst.
De problemen bij de middenhuur-woningen zijn overigens niet beperkt tot dertigers. Op een heel andere manier ervaart ook zestiger Jos Jansen de schaarste. Hij wil met zijn partner weg uit hun te grote huis, maar merkt hoe moeilijk het is om een passende woning te vinden. "Wij houden met twee personen een voor ons te groot huis bezet, doordat we geen ander huis kunnen krijgen. Wij komen nergens voor in aanmerking. Bizar."
Eerder dook NOS op 3 uitgebreid in de situatie van starters op de woningmarkt in de online special Kijken, kijken, niet kunnen kopen:
