Schaapherders in Duitsland worstelen met aanvallen door wolven

• Judith van de Hulsbeek

  Correspondent Duitsland

In Nederland wordt de wolf af en toe gesignaleerd, maar in Duitsland is het dier weer helemaal terug. Het zijn er inmiddels honderden, zoveel dat de discussie over het afschieten van de wolf weer volop wordt gevoerd. De deelstaat Brandenburg heeft nu een wolvenplan aangenomen, waarin staat dat "probleemwolven" mogen worden gedood, maar dat gaat boeren en schaapherders niet ver genoeg.

"We kwamen 's ochtends om de kudde te controleren. Wat we aantroffen, was verschrikkelijk. Overal lagen kadavers. Schapen met opengereten buiken en kelen. Ik kon het bijna niet aanzien", vertelt schaapherder Marc Mennle over de aanval op zijn kudde. In oktober werden 23 van zijn schapen doodgebeten.

Mennles kuddes grazen op de weides langs de Elbe, in het midden van het land. Hier, in de deelstaat Brandenburg, leven de meeste wolven van heel Duitsland: ongeveer 220 van de geschatte 650 in het hele land. En hoe meer wolven, hoe meer aanvallen. Vorig jaar werden er in deze deelstaat al bijna 250 dieren dood gevonden.

De herder heeft intussen maatregelen genomen. Om alle weides staan hekken - onder stroom. Daarnaast slapen zestien grote witte waakhonden tussen de schapen van Marc. Twee daarvan zijn door de deelstaat gesubsidieerd. Veertien heeft hij er zelf aangeschaft. Alleen al aan de verzorging van deze honden is hij tienduizenden euro's per jaar kwijt, zegt Mennle.

Een garantie dat de wolven nu bij zijn kuddes wegblijven, geeft het volgens hem niet. Mennle: "De wolf heeft inmiddels geleerd: de mens is niet gevaarlijk. Daarom moeten we ook op ze kunnen jagen. De wolf moet zijn natuurlijke angst voor de mens weer aanleren."

Maar daar zijn natuurbeschermers het niet mee eens. Algemene jachtquota zijn veel te drastisch, vindt Christiane Schröder van de Brandenburgse natuurbescherming. "Je moet ingrijpen waar probleemwolven zijn, in plaats van te zeggen we schieten er per jaar zoveel af."

In het wolvenplan van de deelstaat Brandenburg staat omschreven wat een probleemwolf is. Het dier moet twee keer een kudde hebben aangevallen en alleen als de kudde beschermd werd door honden en hekken, mag het dier ook worden afgeschoten. Flink wat voorwaarden dus. Schröder: "Maar het moet niet te makkelijk zijn om een wolf af te schieten. Het is toch een beschermde diersoort."

Willekeurig dieren afschieten kan ook vergaande gevolgen hebben voor de hele roedel, vertelt Schröder. Wanneer een vrouwtjeswolf uit de roedel verdwijnt, die meestal voor het eten zorgt, kan dat betekenen dat alle welpen ook doodgaan.

Volgens Schröder moet vooral op beschermende maatregelen worden ingezet. Met hekken en honden leer je de wolven uiteindelijk ook dat schapen niet een makkelijke prooi zijn, zegt zij. Daarbij moet er vanuit de overheid volgens haar genoeg subsidie zijn om deze maatregelen te bekostigen en om boeren te compenseren die toch worden getroffen.

De boerenbond en de schaapherder zijn niet blij met het wolvenplan. Ze noemen het een vergiftigd kerstcadeau. "Met al die omslachtige formuleringen en beperkingen zijn we overgeleverd aan de makken van bureaucraten die de praktijk niet snappen", zegt bioboer Frank Michelchen tegen de Berliner Kurier.

Ook schaapherder Mennle denkt dat het in de praktijk niet gaat werken. "Mooi dat erover wordt nagedacht, maar zo hebben we er niks aan", zegt hij. Hij hoopt dat zijn honden en de hekken zijn kuddes veilig houden, anderen zullen misschien het heft wel zelf in handen nemen", denkt hij. "Zo werkt dat als je een herder bent. Een herder beschermt zijn kudde."