Cadeaubon gekregen? Dit is hoe bedrijven er geld mee verdienen
Veel mensen treffen er de komende dagen eentje aan in hun kerstpakket of onder de boom: een cadeaubon voor een bioscoopbezoek, een dagje sauna of een artikel naar keuze bij hun favoriete winkel. De gever kiest een specifiek bedrag, de ontvanger mag voor dat bedrag spenderen. Dus hoe verdienen aanbieders van zulke bonnen er eigenlijk aan?
De grootste uitgever van cadeaubonnen in Nederland is de VVV. De Vereniging voor Vreemdelingenverkeer (opgericht om regionaal toerisme te bevorderen) begon veertig jaar geleden met het aanbieden van de bonnen. Tegenwoordig is de bon een plastic kaart die ook online te besteden is.
Wie zo'n kaart krijgt, kan hem uitgeven in tienduizenden winkels en bedrijven. "Winkeliers hebben extra omzet dankzij klanten met een cadeaukaart", zegt merken- en retaildeskundige Paul Moers. "Dat heet bijverkoop. Klanten geven vaak meer uit dan het tegoed dat ze op de cadeaukaart hebben staan. Als je een mooie blouse ziet van 100 euro en je levert een cadeaukaart van 25 euro in, dan betaal je zelf nog 75 euro. De winkelier betaalt alleen een toeslag - provisie - over de 25 euro die op de kaart stond."
Kleine marges, grote volumes
Gunstig voor winkeliers dus, en voor de VVV zijn de 'acceptanten' van de kaart het belangrijkste verdienmodel: winkels die het als betaalmiddel accepteren, betalen de VVV 10 procent provisie over het bedrag dat op de kaart staat. Als een klant een cadeaukaart van 25 euro inlevert, is de toeslag dus een bedrag van 2,50 euro.
Andere cadeaukaarten die je bij veel verschillende bedrijven kan inleveren, werken volgens hetzelfde principe.
Van het provisiebedrag moeten verkopers van de kaart (zoals tabakszaken en supermarkten) worden betaald. Maar de cadeaukaarten moeten ook worden gemaakt, de verpakking worden gedrukt en de marketing bekostigd.
"De marges zijn heel dun", geeft Erwin de Zeeuw van de VVV toe. "Het gaat om de grote volumes. In 2016 werden er 7,9 miljoen cadeaukaarten verkocht. Bij zulke hoeveelheden is 10 procent provisie genoeg."
Ook verdienen aan rente
De toeslag die de VVV heft is de afgelopen jaren twee keer verhoogd: eerst van 4,5 naar 6 procent, daarna naar 10 procent. De branchevereniging van winkeliers, INRetail, maakte zich daar boos over.
Die verhoging was volgens de VVV nodig om de huidige lage rente te compenseren. Daardoor wordt een tweede verdienmodel blootgelegd: hoe langer de periode tussen verkoop van een cadeaukaart en het verzilveren daarvan, hoe meer rente de uitgever over het cadeaubedrag kan ontvangen bij de bank.
Zo verdienen bedrijven die een eigen bon uitgeven geld, zoals De Bijenkorf, Bol.com en veel kleine ondernemingen (die bonnen kun je ook alleen bij hen weer inleveren). Het is daarbij belangrijk dat er grote aantallen bonnen worden verkocht.
Bon vergeten of kwijtgeraakt
En dan is er nog een derde manier om geld over te houden aan het uitgeven van cadeaubonnen. "Er is altijd een percentage ontvangers dat zo'n bon nooit inlevert. Ze vergeten dat ze hem hebben of raken de bon kwijt", legt Moers uit.
De VVV erkent dat een deel van de verkochte bonnen nooit wordt verzilverd, maar wil niet zeggen hoe groot dat percentage is. En Marjolein Verkerk, woordvoerder van Bol.com, laat weten dat "bijna al onze cadeaukaarten worden ingewisseld".
Blijf weg bij bonnen die beperkt geldig zijn.
Volgens Moers zijn er veel bedrijven die het percentage ongebruikte bonnen zo hoog mogelijk proberen te krijgen. "Die verkopen bijvoorbeeld een cadeaukaart die zes maanden of een jaar geldig is."
In 2016 zijn afspraken gemaakt tussen de Consumentenbond en verschillende uitgevers van cadeaukaarten: die moeten minstens drie jaar geldig zijn. Maar lang niet alle bedrijven tekenden daarvoor.
"Let daar dus op als je een bon uitkiest om cadeau te doen", adviseert Moers. "Blijf weg bij bonnen die beperkt geldig zijn, want zulke bedrijven zijn gewoon klantonvriendelijk bezig. Eigenlijk is het idioot - ik zou ervoor willen pleiten dat bonnen minstens vijf jaar geldig zijn."