Kandidaten bij verkiezingen mogen geen lid stembureau meer zijn

Kandidaten bij verkiezingen mogen op verkiezingsdag niet langer lid zijn van het stembureau. Daarmee moet belangenverstrengeling worden voorkomen. Leden van stembureaus moeten in sommige gevallen kiezers helpen, bijvoorbeeld als ze slechtziend of blind zijn.

Gemeenten moeten de uitslag van verkiezingen voortaan in een openbare vergadering van een gemeentelijk stembureau vaststellen en vervolgens verplicht per stembureau op internet publiceren. Overigens gebeurt dat laatste in veel gemeenten nu ook al, maar er komt nu een centrale internetpagina onder beheer van de minister van Binnenlandse Zaken.

Maar de vaststelling van de uitslag is in handen van de burgemeester die dat de dag na de verkiezingen doet. Dat gebeurt niet in het openbaar. Met de nieuwe aanpak moeten fouten eerder boven tafel komen.

Stemmen kwijt

Na de Tweede Kamerverkiezingen in maart bleken in sommige gemeenten stemmen 'zoek' te zijn. Die telden niet mee in de einduitslag, al had dat geen invloed op de zetelverdeling in de Kamer.

Het kabinet wil met het oog op dit alles de Kieswet wijzigen en streeft ernaar de nieuwe werkwijze mogelijk te maken met ingang van maart 2019 als er statenverkiezingen zijn.

Kost meer tijd

De procedure kost naar verwachting meer tijd en daarom wordt de periode tussen verkiezingen en beëdiging van bijvoorbeeld nieuwe raadsleden dertien dagen. Dat is nu nog acht dagen. Overigens zal de uitslag van verkiezingen net als nu op de avond van verkiezingsdagen bekend worden, maar die moet dus altijd nog wel officieel worden vastgesteld.