Zelfvarende boot moet nieuwe koers voor binnenvaart uitzetten

"Ik doe helemaal niks." Paul van Hagen zit op een oude boot die vaart door de Amsterdamse grachten zonder dat hij hoeft te sturen. Zijn big data-bedrijf Xomnia kocht de boot om te experimenteren met kunstmatige intelligentie. Met behulp van vijf webcams stuurt de boot zelf. Een computerprogramma heeft leren varen door naar het gedrag van een stuurman te kijken en inmiddels vaart de boot helemaal zelfstandig. "En hoe meer vaaruren de boot maakt, hoe beter hij vaart."

De binnenvaart heeft wel oren naar die technologie. "We verwachten dat de bemanning een andere rol zal krijgen tijdens de vaart", zegt Remco Pikaart. Hij is directeur van Shipping Factory, een scheepvaartbedrijf uit Papendrecht dat jaarlijks ongeveer 100.000 containers transporteert tussen Rotterdam en het achterland. "De bemanning krijgt een monitorrol, ze hoeven niet meer constant actief het schip te besturen."

Pikaart werkt samen met Xomnia om de technologie verder te ontwikkelen voor binnenvaartschepen. In het afgelopen half jaar is het al gelukt om een schip zelfstandig in een lijn te laten varen en om het schip uit zichzelf te laten zakken wanneer het onder een brug door moet. "We willen onze schepen binnen vijf jaar semi-autonoom laten varen. Dat is realistisch."

In Rotterdam loopt een soortgelijke proef met een zelfvarende watertaxi die met behulp van een algoritme leert hoe een stuurman de watertaxi zou besturen. Die systemen worden nog getest.

Werkloosheid

Rijkswaterstaat stimuleert ontwikkelingen op dit gebied. Smart shipping, zoals de innovatie met slimme schepen genoemd wordt, kan verlichting bieden voor de problemen die nu op het water spelen zoals vervuiling, drukte en hoge onderhoudskosten.

"De ontwikkeling zorgt niet voor werkloosheid", benadrukt Pikaart. "De bemanning is nog steeds nodig, maar hun rol verandert. De opleidingen zullen wel met de tijd mee moeten gaan omdat het takenpakket er in de toekomst anders uit zal komen te zien."