Niet Bollywood, maar Nollywood: de filmindustrie waarvan je nooit hebt gehoord

• Elles van Gelder

  correspondent Afrika

Lights?
Camera?
Action!

Het is twee uur 's nachts in een buitenwijk van het Nigeriaanse Lagos, waar een riant woonhuis is omgebouwd tot filmset. Zo'n veertig leden van cast en crew lopen druk door elkaar heen. Het is zweten onder de lampen. Buiten is het broeierig heet, maar de airconditioning staat uit om het geluid tijdens de opnames niet te verstoren.

Van achter de camera kijkt acteur Ozzy Agu (hij wil zijn leeftijd niet noemen, want 'dan loop ik misschien een rol mis') geconcentreerd mee met de scène. Het is zo zijn beurt. De draaidag duurt al zestien uur.

Nollywood

Het moordende tempo kenmerkend voor de Nigeriaanse filmindustrie, beter bekend als 'Nollywood'. Het is na Bollywood in India de tweede grootste filmindustrie ter wereld. Elke week worden er zo'n vijftig films geproduceerd, vaak gefilmd en gemonteerd in enkele dagen voor een budget van een paar duizend euro. Agu is de hoge werkdruk gewend: "Een dag van twintig uur op de set is geen uitzondering."

Nollywood is een levensader voor Nigeria. De industrie zorgt voor meer dan een miljoen banen en was in 2014 goed voor 1,2 procent van het bruto binnenlands product. Naast de landbouw is de filmsector de grootste werkverschaffer van heel Nigeria.

Ook op de set van Agu krioelt het van de figuranten, belichtingsassistenten, make-upartiesten, setbouwers en cateraars. De banen die de filmindustrie creëert, zijn broodnodig. Nu al heeft Lagos zo'n 21 miljoen inwoners en nog steeds komen in het economische hart van West-Afrika elke dag zo'n 2000 migranten aan: vier keer meer dan in heel Europa.

Glamour

Ozzy Agu kwam vier jaar geleden aan in Lagos. Inmiddels is hij een gerespecteerd acteur, een graag geziene gast op chique feestjes en filmpremières. Nollywood is zien en gezien worden, weet de acteur. De filmindustrie maakt van Lagos een glamourstad. "Vrouwen in traditionele gewaden, mannen in pak: je wordt hier pas serieus genomen als je er goed uitziet", legt hij uit. "Je moet nadenken voor je de deur uitgaat, want je weet nooit wie je tegenkomt."

En wie je tegenkomt, is belangrijk. De concurrentie is moordend en goede contacten zijn noodzakelijk. "Je kan hier als acteur niet achterover leunen", zegt Agu. "Je moet mensen aanspreken: 'Heb je nog een klus voor mij? Wat kan ik voor je doen?'" Dat geldt eigenlijk voor iedereen in de stad, legt hij uit. "In Lagos staat God op nummer één en onderhandelen op twee. Een loodgieter wacht niet tot iemand hem belt. Hij gaat naar een flatgebouw en klopt op de deuren om te vragen of er nog gebarsten leidingen zijn." Als je in Lagos geen initiatief neemt, lijd je honger.

Netflix

Ozzy Agu behoort tot de happy few. Elke twee weken heeft hij wel een première. "Nollywood is gigantisch", zegt hij. "En het wordt met de dag groter."

Niet alleen de grootte, ook de prestige van de industrie groeit. Waar voorheen de meeste films alleen uitkwamen op dvd en werden verkocht op straat, worden ze nu steeds vaker in bioscopen gedraaid. Ook internationaal is er steeds meer erkenning. Tegenwoordig zijn enkele films via Netflix ook in Europa te bekijken.

Maar op de set van Ozzy Agu is, midden in de nacht, de glamour ver te zoeken. Hoe langer de lampen branden, hoe heter het wordt. Telkens als de regisseur cut roept, komen productie-assistenten aangerend met kleine ventilatoren voor de hoofdrolspelers.

Kwart over twee. De acteurs worden opnieuw gepoederd. Nog even door.

Ozzy Agu is ook een van de hoofdpersonen in onze online special over Lagos, waarin je de grootste en snelst groeiende stad van Afrika bekijkt door de ogen van bewoners: