Maffiabaas, 'capo dei capi', Salvatore 'Toto' Riina overleden
Salvatore 'Toto' Riina, een van de machtigste en meest gevreesde bazen uit de geschiedenis van de maffia, is overleden, een dag na zijn 87ste verjaardag. Hij leed aan nierkanker en had hartproblemen, waarvoor hij werd behandeld in het ziekenhuis van de extra beveiligde gevangenis in Parma.
Daar zat Riina een celstraf uit van maar liefst 26 keer levenslang wegens betrokkenheid bij tientallen moorden. Hij werd in 1993 in Palermo opgepakt, nadat hij 23 jaar uit handen van de politie had weten te blijven. De boerenzoon uit het Siciliaanse Corleone was berucht om de meedogenloze manier waarop hij zijn vele tegenstanders bestreed.
Aangenomen wordt dat de 'capo dei capi', de baas der bazen, het brein is achter ruim 150 liquidaties in de jaren 80 en 90. De meest geruchtmakende daarvan was de moord in 1992 op twee vooraanstaande maffiabestrijders, de aanklagers Falcone en Borsellino.
Eerder dit jaar maakten we deze terugblik op de dubbele moord op de twee aanklagers:
Falcone kwam om het leven doordat Riina een bom van meer dan 500 kilo onder het wegdek van een snelweg op Sicilië had laten plaatsen. Toen Falcone in zijn witte Fiat werd opgeblazen, registreerden geologen een kleine aardbeving. De aanslag werd opgevat als een oorlogsverklaring van de Cosa Nostra, de Sicilaanse maffia, aan de Italiaanse overheid.
Nog geen twee maanden later kwam Falcones collega en jeugdvriend Borsellino ook door een bom om het leven. Het vliegveld van Palermo is tegenwoordig naar hen genoemd.
De dubbele moord op de twee magistraten leidde in Italië tot een golf van afkeer tegen de maffia en tot een reeks harde maatregelen tegen de criminelen. Kort na de moord op Borsellino werd Riina op aanwijzing van maffiosi die met de politie waren gaan samenwerken opgepakt. Hij weigerde stelselmatig samen te werken met justitie na zijn arrestatie.
Verder zat Riina, bijgenaamd Het Beest, achter een reeks bomaanslagen in 1993 in Rome, Milaan en Florence, waarbij in totaal tien mensen om het leven kwamen.
Voor hem gold een zeer streng gevangenisregime, waarbij hij in totale afzondering werd vastgehouden en ook geen contact mocht hebben met zijn familie. De laatste dagen werd daarvoor een uitzondering gemaakt, omdat Riina's einde aanstaande was en hij kunstmatig in coma werd gehouden. Gisteren mochten zijn familieleden afscheid van hem nemen.
De huidige maffiabestrijder Franco Roberti zegt dat Riina nooit enig berouw heeft getoond voor de vele moorden waarvoor hij verantwoordelijk is. "Hij was nog steeds de baas der bazen, zelfs in de gevangenis", aldus Roberti. "Zijn dood zal leiden tot een machtsstrijd in de top van de Cosa Nostra."
Zoons
Verschillende van Riina's zoons traden in de voetsporen van hun vader. Zijn oudste zoon Giovanni zit net als hij een levenslange celstraf uit. Twee andere zoons werden in 2008 vermoord in een dorpje bij Palermo.
De aartsbisschop van het bisdom waar Corleone onder valt heeft gezegd dat hij niet weet of de familie Riina daar wil begraven. Maar een openbare uitvaart is wat hem betreft niet aan de orde. Riina was een "openlijke zondaar", aldus bisschop Pennisi. Hij wil wel nadenken of er een besloten dienst op de begraafplaats kan worden gehouden, als de familie daar behoefte aan heeft.