'Als het te gek wordt, moet je je droomwoning maar niet kopen'
Eugénie de Bruijn zocht al twee jaar een koopwoning in Weesp, onder de rook van Amsterdam waar ze werkt als ambtenaar. Maar steeds werd ze afgetroefd door een hogere bieding van iemand anders. Ze was er helemaal klaar mee. En toen viel haar oog op een appartement bij het station.
"Een droomappartement", vertelt Eugénie. "Dit was het helemaal. En ik wilde absoluut niet nog een keer achter het net vissen. Toen heb ik 50.000 euro boven de vraagprijs geboden. Dat is fors, dat besef ik. Maar ik wilde deze woning gewoon hebben. En nu heb ik hem ook."
Na het dieptepunt in 2013 zitten de huizenprijzen alweer zo'n vier jaar in de lift. In sommige regio's stijgen de prijzen zelfs met 15 tot 20 procent per jaar.
Bekijk hieronder het verhaal van Eugénie:
Geen probleem voor de huizenkopers, zo lijkt het, want er wordt weer driftig overboden in de race om het felbegeerde stulpje. "Je houdt je hart weleens vast", zegt Patrick van Scherpenzeel van het Utrechtse Pauw Makelaardij. "Mensen zijn bereid ver te gaan. Als Utrecht niet lukt, wijken ze uit naar Zeist, Bunnik of Driebergen. En daar wordt nu soms ook al makkelijk vijf ton betaald voor een tussenwoning."
Crisis
De huizenkoper lijkt de recente economische crisis al lang en breed vergeten. Dat blijkt ook uit een onderzoek van Rabobank en Kantar TNS. De meerderheid verwacht dat de huizenprijzen de komende tien jaar zullen blijven stijgen.
In de gedragseconomie is dit bekend als de availability bias: mensen bepalen hun gedachten op basis van nieuws dat ze snel voor de geest kunnen halen: stijgende huizenprijzen in dit geval. En wat er in het verleden is gebeurd, speelt dan een wat ondergeschikte rol.
"We zien inderdaad dat mensen bereid zijn hoge hypotheken te nemen", zegt een woordvoerder van Rabobank. "Maar een torenhoge hypotheek is niet altijd in het belang van de klant en ook niet in het belang van de bank. Dus we voelen ook wel een zorgplicht naar onze klanten om te voorkomen dat mensen later problemen krijgen."
Warme broodjes
En die zorgplicht zullen meer banken voelen. Maar banken zijn nou ook weer geen liefdadigheidsinstellingen. Dat hebben we gezien tijdens de vorige piek van de woningmarkt. De aflossingsvrije beleggingshypotheken, al dan niet met woekerpolis, gingen als warme broodjes over de toonbank. Met alle bijbehorende risico's.
Want toen werd het 2008. De Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers viel om. Later gemarkeerd als het startsein voor de wereldwijde financieel economische crisis. Ook de Nederlandse woningmarkt werd geraakt. Huizenprijzen daalden.
Eigenaren met een tophypotheek, waar ze nog niets van hadden afgelost, kwamen in de probleem als ze door omstandigheden moesten verkopen. Bijvoorbeeld na een scheiding of bij een onverwacht ontslag. De afdelingen bijzonder beheer van de banken kregen het steeds drukker.
Dat is geschiedenis. De vraag is nu alleen: gaat die zich herhalen? Steken huizenkopers opnieuw hun hoofd in een strop en wordt de bodem onder hen weggeschopt zodra ze hun huis moeten verkopen?
Begin deze eeuw namen mensen gewoon een tweede hypotheek op hun huis om een caravan te kopen of een boot. Dat kan niet meer.
"Nee, ik denk dat dat heel erg meevalt", zegt hoogleraar woningmarkt Johan Conijn van de Universiteit van Amsterdam. "De situatie van voor 2008 is onvergelijkbaar met die van nu. Begin deze eeuw namen mensen gewoon een tweede hypotheek op hun huis om een caravan te kopen of een boot. Daar werden echt grote risico's genomen. Dat kan allemaal niet meer."
Zo mag je nu nog maar 101 procent van de woningwaarde financieren. Per 1 januari 100 procent. Daarnaast moet je aflossen op je hypotheek. "Na vijf jaar heb je dus al een aardig stuk van je schuld afbetaald en kun je een stootje hebben, mocht de woning in waarde dalen en mocht je om wat voor reden dan ook moeten verkopen."
Ook hoogleraar Peter Boelhouwer van de TU Delft ziet veel minder risico's. "Die zijn er echt wel voor een belangrijk deel uitgehaald. Er zou wel nog iets gedaan kunnen worden aan de speculanten die groot in vastgoed stappen en de prijzen fors opdrijven. We willen hier toch geen Londense toestanden."
Droomwoning
Johan Conijn ziet die extremen ook. "In delen van de Randstad kan het advies alleen maar zijn: laat je niet gek maken. Bepaal heel goed wat jij wilt betalen. En als het te gek wordt, dan moet je je droomwoning maar niet kopen."
Eugénie deed dat wel. Ze betaalde dus een halve ton boven de vraagprijs voor haar droomappartement. Een flink bedrag voor een woning in de middenklasse. "En toch heb ik er totaal geen spijt van", zegt ze met volle overtuiging. "Ik heb er zelfs een heel goed gevoel bij. Hier wil ik namelijk oud worden. Dus ook al daalt de prijs, daar heb ik dan geen last van. Ik ben blij dat ik eindelijk een mooie woning heb."