Dit is de alternatieve (=Russische) kijk op inmenging bij verkiezingen
Het is een gevleugeld gezegde onder correspondenten in Moskou: iets is pas waar als het Kremlin het ontkent. En het Kremlin ontkent veel.
Of het nu gaat om de annexatie van de Krim of de Russische betrokkenheid bij de oorlog in Oost-Oekraïne. Burgerslachtoffers bij Russische luchtaanvallen in Syrië of het neerhalen van de MH17. Rusland heeft nergens iets mee te maken. Ook niet met de inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen.
Als het gezegde klopt, heeft Rusland met dat laatste dus wel degelijk iets te maken, maar zo eenvoudig is het niet. Hoewel het net zich steeds strakker om Rusland sluit, kunnen we niet met 100 procent zekerheid zeggen dat het Kremlin heeft geprobeerd de uitkomst van de presidentsverkiezingen in 2016 te beïnvloeden en als dat zo is, in welke mate.
De Amerikaanse Senaatscommissie die dat onderzoekt, is nog maar net begonnen met de verhoren. Ook speciaal aanklager Mueller is nog lang niet toe aan conclusies, laat staan dat een rechter zich over de beschuldigingen heeft uitgesproken.
Absurde verzinsels
Dat maakt het voor Rusland vooralsnog redelijk eenvoudig om de beschuldigingen af te doen als verzinsels die absurd zijn. Parlement, media, aanklager, politieke partijen in de VS zijn er alleen maar op uit om het disfunctioneren van het eigen politieke stelsel te verdoezelen, is zo'n beetje de redenering in Moskou. En hoe doe je dat beter dan een derde partij de schuld te geven? Rusland dus.
De lijst van manieren waarop het Kremlin zijn vinger in de Amerikaanse democratie zou hebben gestoken, is lang: diefstal van e-mails, directe contacten tussen de Trump-campagne en Russische functionarissen, nepnieuws via de staatsmedia Russia Today en Sputnik, op beïnvloeding gerichte advertenties op sociale media, een 'trollenfabriek' in Sint-Petersburg die tal van online-discussies probeerde de anti-Clinton- en pro-Trump-kant op te sturen.
Er klopt helemaal niets van, zeggen ze dus in Moskou. En als er vanuit Rusland al iets is gebeurd, is dat privé-initiatief, waar overheid of inlichtingendiensten niets mee te maken hebben.
Een van de koplopers van de ontkenning is de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov. Keer op keer op keer vertelt hij de wereld dat het allemaal een grote zeepbel is die vandaag of morgen recht in het gezicht van Washington uiteen zal spatten. President Poetin houdt zich wat meer op de achtergrond, maar ook zijn opvatting is duidelijk: de beschuldigingen aan het adres van Rusland zijn een soort van hysterie.
'Alternatief perspectief'
Een van de spinnen in het web van de inmenging zou Russia Today (RT) zijn, een door de staat gefinancierd multimedia-conglomeraat dat officieel als taak heeft de wereld te informeren over de Russische blik op allerlei kwesties of, zoals ze het zelf zeggen: RT biedt een alternatief perspectief op belangrijke wereldgebeurtenissen en maakt een internationaal publiek bekend met het Russische standpunt.
RT-hoofdredacteur Margarita Simonyan heeft er een dagtaak aan om de verwijten aan het adres van haar netwerk te weerleggen. Ze tikt haar vingers blauw op stukken op de eigen pagina's, ze verschijnt in de ene na de andere talkshow en gisteren zat ze nog voor de interim-commissie van het Russische Hogerhuis voor Bescherming van de Soevereiniteit. Daar verklaarde ze dat niet RT het initiatief had genomen voor een serie advertenties op Twitter in campagnetijd, maar Twitter zelf. Bovendien spendeerde RT naar eigen zeggen veruit het meeste geld aan promoties die niets met de Amerikaanse verkiezingen te maken hadden.
De belangrijkste media in Rusland zelf besteden niet overdreven veel aandacht aan de inmengingskwestie. In het belangrijkste televisienieuws vinden ze het vaak niet meer dan een minuut waard, zoals bij het verhoor van Google, Twitter en Facebook door de Amerikaanse Senaatscommissie.
Veel ruimte
RT daarentegen ruimt er heel veel ruimte voor in. Niet zo gek, als je bedenkt dat zij zich op een internationaal publiek richten. Allereerst wordt RT niet moe te berichten dat het met het aantal berichten en advertenties op sociale media reuze meevalt.
Verder wordt voortdurend benadrukt dat alle heisa erop is gericht om de verhouding tussen de Verenigde Staten en Rusland slecht te houden, om de belangen van de gevestigde orde en de 'deep state' te beschermen en om van Trump af te komen.
En natuurlijk zit er nog iets anders achter: het alternatieve geluid van RT smoren.
RT richt zich ook specifiek op jongere doelgroepen. De boodschap is niet veel anders. Er is sprake van een "heksenjacht" op andere dan traditionele media. En daar zit dan weer de wens achter om het internet te censureren, in een gezamenlijke inspanning van de sociale media-bedrijven en de overheid.
Ook al concludeert de Senaat in Washington straks dat Rusland wel degelijk heeft geprobeerd te verkiezingsuitslag te beïnvloeden, en ook al oordeelt de rechter uiteindelijk dat de verwijten terecht zijn: dan nog zal Rusland blijven ontkennen. Het zal allemaal een groot anti-Russisch complot blijven.
