Wie wordt de nieuwe baas van de machtige Amerikaanse centrale bank?
Wie wordt de nieuwe president van de Fed, de machtigste en grootste centrale bank ter wereld? Het Witte Huis maakt vandaag bekend wie president Donald Trump naar voren schuift. De naam van de opvolger van Janet Yellen die het vaakst wordt genoemd, is Jerome Powell. Yellen moet na één termijn van vier jaar al het veld ruimen.
De 64-jarige Jerome Powell, Jay voor vrienden, maakt al deel uit van het Fed-bestuur, in 2012 door Obama benoemd. Hij is eigenlijk politicoloog en jurist maar heeft in de voorbije jaren de nodige centrale bankierservaring opgedaan.
Met de benoeming van Powell zal naar verwachting niet veel veranderen in het beleid en de koers van de Fed. Trump lijkt ook enigszins terug te komen op het idee van een drastisch anders opererende centrale bank, iets waar sommige Republikeinen op aandrongen.
De voordracht van het Witte Huis moet nog wel bekrachtigd worden door de Senaat. Bij de Fed zijn momenteel nog drie andere plaatsen vacant, wat een uitgelezen kans is voor Trump om de Fed te bemensen met in zijn ogen de juiste monetaire beleidsmakers.
De termijn van vier jaar van Yellen, in 2014 benoemd door Obama als eerste vrouwelijke Fed-voorzitter na vier jaar vice-voorzitterschap, zit er in februari 2018 op. Van de 71-jarige Yellen is bekend dat ze nog een termijn als voorzitter ambieert, maar ze weet ook dat ze onder Trump geen schijn van kans maakt.
Trump had al tijdens de verkiezingscampagne veel kritiek op het rentebeleid van de centrale bank en gebruikte Yellen als kop van Jut. De Fed zou, met het lage rente-beleid een politiek speeltje zijn van Obama.
Onder leiding van Yellen werd in 2014 een punt gezet achter het opkoopprogramma; vanaf december 2015 verhoogde de bank de rente met vier kleine stapjes.
Centrale bankiers worden wel ingedeeld in 'duiven' en 'haviken'. Een havik is gespitst op inflatierisico's en draait graag aan de renteknoppen om de inflatie af te remmen of te stimuleren. Een duif stuurt het monetair beleid meer op werkgelegenheid en economische groei.
De Fed doet politieke dingen. Janet Yellen van de Fed doet politieke zaken door de rente op dit niveau te houden. De Fed doet z'n werk niet.
Kandidaten
Naast Powell en Yellen gaan er nog twee namen van kandidaat-voorzitters rond: Kevin Marsh en John Taylor. Marsh is met 47 jaar de jongste kandidaat, maar ook de minst waarschijnlijke. Hij zat weliswaar van 2006 tot 2011 al in bestuur van de Fed, maar hij is geen econoom en ook nogal uitgesproken pro deregulering en lagere belastingen.
John Taylor (71 jaar) is een gerenommeerd topeconoom, hoogleraar in Stanford, en een zogenaamde 'havik', beducht voor inflatierisico's. Hij is de bedenker van de 'Taylor-rule' over inflatie en de hoogte van de rente. Zo vindt hij dat de Fed de rente meer en sneller moet verhogen gezien het economische groeitempo en het risico op hogere inflatie.
Kerntaak
De Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve System, afgekort de Fed, is een samenstel van de twaalf regionale centrale banken, vergelijkbaar met de Europese Centrale Bank (ECB). Er is een zevenkoppig dagelijks bestuur, de Federal Reserve Board. Daarnaast heb je de Federal Open Market Committee, de FOMC, die wordt gevormd door het bestuur en vijf afgevaardigden namens de twaalf regionale centrale banken. Voorzitters worden voor een termijn van vier jaar benoemd.
De Federal Reserve Board en het Federal Open Market Committee zullen de groei van de geldhoeveelheid ondersteunen met het oog op de economische groei en productieverhoging op langere termijn om zo de doelstellingen van maximale werkgelegenheid en stabiele prijzen effectief te bevorderen, alsook een gematigde langetermijnrente.
De Fed is verantwoordelijk voor het monetaire beleid om de economie te ondersteunen en de werkloosheid en de inflatie laag te houden. Deze kerntaak is op papier ruimer en breder dan die van de Europese evenknie. De ECB stuurt volgens haar mandaat enkel op prijsstabiliteit en "een inflatie die onder maar dicht bij de twee procent ligt".
Het stimuleringsprogramma van de ECB van de voorbije twee jaar, waarbij elke maand voor tientallen miljarden aan leningen worden opgekocht, gebeurt weliswaar onder het mom van sturen op prijsstabiliteit en inflatie, maar is in feite net zo ruimhartig als het brede economisch beleid van de Fed.