Dé les na discussiëren over zorg? Keuzes maken doet soms pijn
"Het eerste weekend was iedereen nog heel beleefd, maar het tweede weekend hebben er ook tranen gevloeid", zegt Joke Goderie, een van de 24 deelnemers aan het Burgerforum; keuzes in de zorg. Vandaag was de afsluitende dag van drie weekenden lang discussiëren. Dat ging er soms heftig aan toe.
"Dan zei iemand: die adhd-behandeling hoeft van mij niet in het pakket. Je snapt wel dat zulke opmerkingen niet op de persoon gespeeld zijn, maar soms raakt het je wel persoonlijk. Ik ben toen echt even weggelopen", zegt Joke.
Het ging tijdens de weekenden over allerlei kostenaspecten van zorg. Van de uitgaven aan dure en minder dure medicijnen, tot aan de uitgaven voor total body scans. En vooral ging het over de vraag: wat van al die zorg hoort thuis in het basispakket, en wat niet?
Over die vraag gaat het met stijgende zorguitgaven steeds vaker. "Maar dan vooral bij politici, zorgverzekeraars en ziekenhuizen", zegt deelnemer Henk Hoogkamer. "Ook wel bij patiëntenfederaties. Maar die staan hoofdzakelijk voor mensen die ziek zijn. De gezonde mens, de premiebetaler, die hoor je eigenlijk niet."
Het Burgerforum is bedoeld om de burgers juist wél bij die afwegingen te betrekken. "Om een maatschappelijke discussie te ontsteken over de complexiteit en noodzaak tot het maken van keuzes en om de politiek hierover te informeren, zodat men beter beslissingen kan maken op basis van de voorkeuren van burgers", zegt initiatiefnemer Baltussen.
Voor de deelnemers was het niet drie weekenden achterover leunen. "Het waren drie heel zware weekenden", zegt Laxmi Mohan. "We zijn van negen tot vijf bezig. Inlezen op veel verschillende thema's, luisteren naar lezingen van deskundigen, je mening vormen en luisteren naar meningen van elkaar. Ik heb me verbaasd over hoe duur een behandeling kan zijn. Daar ben ik ontzettend van geschrokken."
Het eerste weekend vonden veel mensen dat alles in het basispakket moest. Maar na drie weekenden klonk meer begrip voor onvermijdelijke, soms pijnlijke keuzes in de zorg. Waar deelnemers in het begin soms lijnrecht tegenover elkaar stonden, kwamen ze gaandeweg dichter tot elkaar.
"Vaak zeg je als burger: wat erg, weer een middel dat niet in het pakket mag. Helemaal als het een gezicht krijgt, door een patiënt op het nieuws", zegt Joke. "Maar we moeten keiharde keuzes maken. Ik heb nu eigenlijk ook wel wat meer begrip voor politici."
Maar is een burgerforum wel geschikt voor zulke ingewikkelde zorgvraagstukken? Volgens Baltussen is het niet de bedoeling dat burgers de taak van experts en politici overnemen, maar kunnen zij zeker een belangrijke, aanvullende rol spelen bij ingewikkelde keuzes die er steeds meer gaan komen.
Zo zien ook de deelnemers dat. "Ik ga niet op de stoel van de minister zitten", zegt Henk lachend. "Maar we kunnen als burger wel meegeven hoe we over verschillende onderwerpen denken. Ik ga er ook echt van uit dat de politiek dat serieus neemt."