Henk Kamp vocht niet tegen maar voor de windmolens

• Rob Koster

  Economieverslaggever

Nederland staat aan de vooravond van een enorme groei van het aandeel schone, hernieuwbare energie, blijkt uit de laatste cijfers van onder meer het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). In 2025 kan de helft van de opgewekte elektriciteit uit zon en wind komen, in 2030 is dat zelfs twee derde. "Dat komt door minister Henk Kamp van Economische Zaken," zegt Pieter Boot, sectorhoofd Klimaat, Lucht en Energie van het PBL.

De nuchtere VVD-minister, die volgende week na 23 jaar afscheid neemt van het Binnenhof, stond vijf jaar geleden niet bekend als een klimaatactivist. Maar als er afspraken gemaakt zijn en Kamp zet zijn schouders eronder, dan gebeurt het.

Nederland bungelde internationaal jarenlang onder aan het lijstje van landen die hun energievoorziening verduurzamen. Nederland stond aan het begin van de techniek van wind op zee, maar we zijn voorbijgestreefd door landen als Duitsland en Denemarken toen we verslaafd raakten aan aardgas. Met het afsluiten van het Energieakkoord in 2013 kwam er een einde aan de vrijblijvendheid en werden er plannen gemaakt voor gigantische windmolenparken voor de Nederlandse kust.

"Dat was ook echt nodig", zegt minister Kamp in de tuin van zijn tot woonhuis omgebouwde oranjerie op het landgoed Nijenhuis in Diepenheim. "Windmolens op land worden vaak gezien als overlast. Op zee is dat veel minder het geval en vandaar dat we ons nu vooral concentreren op de Noordzee, waar we zoveel mogelijk windmolens willen neerzetten."

Het pak hangt in de kast en heeft plaats gemaakt voor een geruit hemd, een jasje en een spijkerbroek. Kamp noemt de plannen van het nieuwe kabinet "ambitieus". In 2030 moet de CO2-uitstoot ten opzichte van 1990 met bijna de helft zijn gereduceerd. "Het nieuwe kabinet had zich ook aan de 40 procent kunnen houden die Europa van ons vraagt", aldus de minister.

De door de rechter opgelegde 25 procent CO2-reductie in het Urgenda-vonnis voor 2020 lijkt het kabinet niet te halen. "We zijn hiertegen in hoger beroep gegaan, maar we houden ons natuurlijk aan de rechterlijke uitspraak", zegt Kamp. Zijn opvolger moet er dus voor zorgen dat de door het PBL voorspelde 23 procent met 2 procent omhooggaat.

Zakelijk

De milieuorganisaties waren vandaag positief maar niet tevreden. Zij blijven hameren op snelle sluiting van alle kolencentrales. Henk Kamp is weliswaar fanatiek geworden als het gaat om de energietransitie, maar blijft wel een zakelijke VVD'er. Het sluiten van de (relatief schone) nieuwe kolencentrales op de Maasvlakte en de Eemshaven, zoals ook de PvdA de afgelopen jaren wilde, staat niet in het Energieakkoord en gebeurde daarom ook niet.

Kamp aarzelde het laatste jaar van de coalitie niet om wensen van een Kamermeerderheid naast zich neer te leggen als die niet strookten met het Energieakkoord. Achter de schermen zijn zelfs de politieke tegenstanders van Henk Kamp complimenteus vanwege zijn betrouwbare doorzettingsvermogen.

Trots

Toen de afgelopen jaren bleek dat sommige doelen niet gehaald leken te worden, werden er miljarden meer subsidies voor schone energie uitgetrokken. Kamp bezuinigde evenzovele miljarden door een internationaal geroemde tender-aanbesteding voor de windmolenparken op zee. De bouw van de windmolenparken Borssele 1 tot en met 4 werden al veel goedkoper, eind dit jaar moet blijken of net als in Duitsland de parken voor de Hollandse kust Noord en Zuid zonder subsidie gebouwd kunnen worden.

Kamp is trots op wat hij bereikt heeft, al is hij niet de man die zich al te veel op de borst klopt. En ook al is hij nog steeds geen klimaatactivist, hij gelooft wel echt in de noodzaak van de energietransitie en de gevaren van de klimaatverandering. "Ik denk dat de klimaatdoelen - regeerakkoord en Parijs - heel ambitieus zijn, maar er is ook geen alternatief. Als je ziet hoe de poolkappen afbrokkelen, hoe het klimaat steeds onstuimiger wordt, hoe de zeespiegel stijgt. Het moet allemaal gebeuren. Ik denk dat het kan maar ik weet zeker dat het moet."

Aldus Henk Kamp, vlak voor het jasje weer uitgaat en de laatste herfstbladeren uit de tuin geveegd worden. Volgende week donderdag draagt Kamp zijn werkzaamheden over aan Eric Wiebes, de huidige VVD-staatssecretaris van Financiën die minister van Economische Zaken en Klimaat wordt.