Geen vuurwerk in Delhi: 'de rechtbank haalt zo de cultuur uit ons leven'
"Het wordt een zwarte Diwali dit jaar." Maheshwar Dyal Srivastava ziet het somber in. Hij zit in kleermakerszit voor twee gesloten deuren op een markt in het oude stadsdeel van Delhi, op een steenworp afstand van de 17e-eeuwse moskee Jama Masjid. Achter slot en grendel ligt 45.000 euro aan vuurwerk.
Tientallen miljoenen euro's
Srivastava, die de vuurwerkwinkel in navolging van drie generaties mannen in zijn familie runt, mag zijn voorraad niet verkopen. Het Hooggerechtshof van India verbood vorige week de verkoop van vuurwerk in en rond de hoofdstad voor de hele maand oktober, waarin Diwali wordt gevierd.
Diwali valt dit jaar op 19 oktober. Tijdens het zogenoemde lichtjesfestival wordt Lakshmi, de hindoeïstische godin van de welvaart, gelokt met kaarsjes en lampjes op balkons, in raamkozijnen en trappenhuizen. Daarnaast wordt de overwinning van het goed op het kwaad gevierd, en dat gaat traditioneel gepaard met veel vuurwerk. Jaarlijks wordt er in de paar dagen rondom de feestdag voor tientallen miljoenen euro's aan vuurpijlen, rotjes en andere klappers afgestoken.
Goed voor de lucht is dit niet. Vorig jaar werden de inwoners van Delhi de ochtend na Diwali wakker in de ergste smog in decennia. Eerste minister Arvind Kejriwal vergeleek de stad met een gaskamer en dit was nauwelijks overdreven. De luchtkwaliteit was plaatselijk ruim 15 keer zo slecht als wat nog gezond is. Meters bereikten hun maximum, 999, wat staat voor minstens 999 kleine fijnstofdeeltjes (PM2,5) per kubieke meter. Ter vergelijking: in Amsterdam is het rond de 40.
Kort na Diwali besloot het Hooggerechtshof de verkoop van vuurwerk daarom te verbieden, in reactie op een petitie van een groep ouders die zich zorgen maken om de longen van hun jonge kinderen. Het verbod werd weer ingetrokken na protest van vuurwerkproducenten en handelaren, maar kort voor Diwali tóch weer ingevoerd.
"Laten we proberen het tenminste één Diwali zonder vuurwerk te doen", zei de rechter, die ook toegaf dat het eigenlijk een beetje een experiment is, om te kijken in hoeverre de luchtkwaliteit beter zal zijn zonder de vuurpijlen.
Ook dit jaar is de luchtkwaliteit nu al slecht. Maar als er op de 19e net zoveel vuurwerk wordt afgestoken als vorig jaar, dan wordt de lucht volgens experts van de overheid nog eens anderhalf keer zo schadelijk. Veel inwoners van de stad steunen het verbod daarom. "Vorig jaar was het zo erg, dat mijn zoontje van vijf rode ogen kreeg. Dit is een goed besluit", zegt Sonu Kumar, die op de markt kaarsjes en olielampjes voor Diwali inslaat.
Maar veel anderen zijn teleurgesteld. "De rechtbank haalt hiermee de cultuur uit ons leven", schreef dokter Asha Bakshi op Facebook. "Laten we dan ook zoetigheid op de feestdagen verbieden, omdat diabetes en obesitas een last voor ons zorgsysteem is."
De vervuiling van vuurwerk duurt maar een paar uur. De schade die wij hierdoor oplopen duurt veel langer.
De vraag naar vuurwerk is onverminderd, zeggen veel handelaren op de markt waar ook Srivastava zit. "Er komen nog steeds elke dag kinderen met hun ouders om vuurwerk vragen", zegt zijn buurman Om Prakash, die er niet van overtuigd is dat het verbod voor het grotere goed is. "De vervuiling van vuurwerk duurt maar een paar uur. De schade die wij hierdoor oplopen duurt veel langer. Bovendien: wie al vuurwerk in huis heeft mag het gewoon afsteken."
Er wordt in de dagen voorafgaand aan Diwali inderdaad al heel wat afgeknald in Delhi. Helemaal vuurwerkloos zal het dus niet zijn. Wie echt graag wil kan bij illegale handelaren terecht óf in de auto of bus stappen. Zo'n 150 kilometer buiten Delhi zijn weer vuurwerkwinkels te vinden.
De 13-jarige Anjali Gola heeft nog vuurwerk van vorig jaar. Samen met buurmeisjes en jongens steekt ze het de avond voor Diwali op straat af. "Dit is ons favoriete festival, we hebben vandaag de grootste lol", zegt ze. Haar buurman Biswanath Ram kijkt lachend toe. "Ja, vuurwerk veroorzaakt vervuiling en het is gevaarlijk voor kinderen. Maar zonder vuurwerk is Diwali niet hetzelfde. Het zou veel te stil zijn."