'Trump weigert goedkeuring Iran-deal, maar zegt die ook niet op'
President Trump maakt vanavond bekend dat hij niet langer zijn goedkeuring hecht aan de overeenkomst met Iran, maar hij zegt de 'deal' niet radicaal op, melden Amerikaanse media. Doordat hij weigert te verklaren dat Iran aan de voorwaarden voor het akkoord voldoet, legt Trump het initiatief nu bij het Amerikaanse Congres.
Vroeg in de avond (Nederlandse tijd) houdt Trump zijn langverwachte toespraak over de Iran-deal. In dat akkoord uit 2015 werd afgesproken dat Iran zijn kernwapenprogramma zou terugbrengen, in ruil voor de verlichting van internationale sancties.
"Slechtste deal ooit"
Elke drie maanden moet de president zijn goedkeuring hechten (certificeren) aan het akkoord, waarmee hij verklaart dat Iran aan de eisen voldoet. Trump erkent dat Iran aan de letter van de overeenkomst voldoet, maar hij wil dat er sancties komen voor misdragingen die buiten het akkoord vallen, zoals steun aan terroristen. Daarvoor zou het Congres "harde nieuwe eisen" moeten formuleren.
Trump heeft eerder gedreigd "uit de slechtste deal" ooit te stappen. De president veegde vorige maand in de VN nog de vloer aan met Iran, een land dat volgens hem het internationaal terrorisme financiert, zorgt voor instabiliteit in het Midden-Oosten en de afspraken over het nucleaire programma met voeten treedt. Trump kondigt vanavond naar verwachting ook sancties aan tegen de Revolutionaire Garde, door dit militaire elitekorps van Iran te bestempelen als een terroristische organisatie.
De deal in een keer opzeggen doet hij dus niet, maar door niet opnieuw zijn driemaandelijkse goedkeuring te geven, legt hij de bal bij het Congres. Dat moet de komende drie maanden bepalen bij welke 'overtredingen' het sjiitische land bestraft kan worden met sancties. Zo zou Iran bijvoorbeeld kunnen rekenen op strafmaatregelen voor het ballistische raketprogramma, dat buiten de Iran-deal valt.
Het Congres is diep verdeeld over de aanpak van Iran. Trump zal de leden van de Senaat en het Huis ook vragen om de wet aan te passen zodat de president niet langer elke drie maanden een oordeel moet vellen over de Iran-deal.
Westerse landen
De Irandeal werd gesloten door de VS, Rusland, China, Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk en de EU met Iran. Westerse leiders hebben Trump met klem gevraagd de deal overeind te houden, uit vrees voor een mogelijke kernwapenwedloop als Iran zich niet meer gehouden voelt aan de afspraken.
Ook Peking en het Kremlin hebben Trump deze ochtend nog gevraagd om de VS niet terug te trekken uit het verdrag. Een Amerikaanse aftocht zal "buitengewoon negatieve gevolgen" hebben, aldus de woordvoerder van president Poetin.
De EU maakte eerder bekend de afspraken te blijven respecteren, ongeacht de beslissing van Trump. Bondskanselier Merkel liet via haar woordvoerder weten dat Duitsland alles uit de kast zal halen om samen met de internationale partners het verdrag in stand te houden, ook als president Trump de deal niet langer wil steunen.