'Kinderboeken scoren door stimulerende ouder en hoge kwaliteit'
De verkoop van kinderboeken zit in de lift. Vorig jaar gingen er ruim 10 miljoen boeken over de toonbank, 10 procent meer dan in 2015. Hoe weet het 'ouderwetse' boek zo populair te blijven in een tijd van tablets en vlogs?
Kinderpsychologen en schrijvers zien verschillende redenen: ouders bezuinigen niet op de educatie van hun kinderen en boeken sluiten steeds beter aan op de doelgroep. "Het samen met een ouder lezen is voor een kind een heel andere ervaring dan een filmpje kijken", zegt kinderpsycholoog Tischa Neve.
Druk druk druk
"Bij het voorlezen geef je elkaar echt aandacht en zit het kind vaak op schoot bij de ouder. Die aandacht is erg belangrijk." Volgens Neve wordt het leven van kinderen steeds hectischer. Voorlezen is dan een welkom rustmoment.
"Ouders zijn steeds bewuster bezig met het leesvermogen en de ontwikkeling van kinderen", denkt kinderboekenschrijfster Manon Sikkel. Volgens Sikkel is de verkoop van kinderboeken na de economische crisis snel weer aangetrokken. Op kinderboeken werd nauwelijks bezuinigd.
En dat is volgens de schrijfster goed nieuws: "Lezen stimuleert de verbeeldingskracht. Kinderen moeten geloven dat het écht is wat ze lezen. Die verbeelding kun je niet trainen met het kijken van films."
Kwaliteit boeken
De populariteit is volgens de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek te danken aan de hoge kwaliteit van de kinderboeken. "Ik merk wel dat boeken steeds beter aansluiten bij het kind", zegt Neve. "Vroeger bouwde ik zinnen zelf om, omdat boeken echt niet soepel geschreven of begrijpelijk waren. Dat is nu heel anders."
De kinderboeken zien er ook steeds aantrekkelijker uit, zegt Sikkel. "Uitgeverijen nemen kinderboeken steeds serieuzer, ze besteden er erg veel aandacht aan. Dat betaalt zich nu uit." Inmiddels bedraagt het aandeel kinderboeken 25 procent van de totale boekenverkoop.
Leesbevordering
Sikkel denkt dat de goede verkoopcijfers ook te maken hebben met de vele campagnes voor voorlezen die de afgelopen jaren zijn gehouden. "Er gebeurt heel veel om kinderen aan het lezen te krijgen of vaders te stimuleren om voor te lezen. De voorleesacties met prinses Laurentien en het werk van Stichting Lezen en Schrijven hebben zeker effect", zegt de schrijfster.
Afname
De populariteit van kinderboeken mag flink groeien, maar de stijging stopt abrupt zodra kinderen 12 worden. Van de 7-jarigen beginnende lezers leest 68% vrijwel dagelijks een boek in de vrije tijd. Aan het eind van de basisschool, op 12-jarige leeftijd, zakt dat naar 35%.
Volgens Bas Maliepaard, kinderboekenrecensent bij Trouw, speelt de overgang naar de middelbare school een belangrijke rol daarin. "Kinderen komen in een andere levensfase, hun wereld vergroot zich. Het zou goed kunnen dat hun belangstelling voor lezen daaronder te lijden heeft: andere dingen worden belangrijker."
De overstap van de jeugdliteratuur naar de volwassenenliteratuur gaat tegenwoordig gelukkig wel geleidelijker dan vroeger, zegt Maliepaard. "In mijn jeugd moest je van Thea Beckman overstappen naar Harry Mulisch. Er bestaat tegenwoordig ook een behoorlijke opvulling tussen jeugd en volwassenen, de zogenoemde young adult-boeken, die zeker in de onderbouw gelezen mogen worden."
Man van 50
Ook voor jongeren is het belangrijk dat de literatuur aansluit op hun leven, denkt Maliepaard. "Als je in de brugklas een volwassenenroman zou moeten lezen over een man van 50, staat dat heel ver van je af. Dan kan het zelfs averechts werken."
Om jongeren enthousiast te houden, zouden ouders niet te snel moeten stoppen met voorlezen. "Ik ben zelf voorgelezen totdat ik 13 was, maar ken ook ouders die nog langer doorgaan. Het ligt natuurlijk aan het kind, maar velen vinden het stiekem heerlijk. Er zijn ook docenten Nederlands die nog voorlezen: heel goed."
Vanavond begint de 63ste editie van de Kinderboekenweek. Het thema dit jaar is griezelen.
