Herverdeling van vluchtelingen: Tsjechië zag en ziet het niet zitten
Het is kilometers rijden door de Tsjechische bossen, voordat je bij de migrantenopvang van Bela Pod Bezdezem terecht komt. Zes kilometer van het dichtstbijzijnde dorp zitten nu nog acht vrouwen uit Oekraïne, maar twee jaar geleden was dat wel anders.
"Het centrum is berekend op 700 mensen, maar toen zaten er 1200", zegt Jitka Tosovska, burgemeester van het plaatsje. "De migranten kwamen toen ook naar het dorp en daar waren de bewoners niet blij mee."
Het laatste dat de burgemeester wil is terug naar die tijd. En dus is ze het eens met haar regering. Tsjechië moet wat haar betreft geen vluchtelingen overnemen van Italië en Griekenland. "Twee jaar geleden waren mensen echt bang voor de veiligheid van hun kinderen en kleinkinderen. Dat willen we niet meer."
Het is in een notendop het probleem waar de EU de afgelopen twee jaar tegenaan liep. De EU-landen spraken met elkaar af dat ze Griekenland en Italië zouden helpen bij de opvang van vluchtelingen. Elk land zou duizenden vluchtelingen uit die landen overnemen. Vandaag lopen die afspraken af. Conclusie: de theorie was mooier dan de praktijk.
Oost-Europese landen zagen de plannen vanaf het begin niet zitten. Polen en Hongarije namen helemaal geen vluchtelingen op. Tsjechië hield het bij 12 mensen, terwijl de Europese Commissie er meer dan 2000 had voorzien.
Het verzet in Oost-Europa gaf andere landen de kans om ook achterover te leunen. Als zij niets doen, hoeven wij ook niet. En zo mislukte het hele plan. Ooit zouden 120.000 mensen van Italië en Griekenland de rest van Europa in worden gestuurd. Uiteindelijk zijn het er nog geen 30.000 geworden.
Dat is maar goed ook, vinden ze in Tsjechië. Politicus Jan Hamacek zag het plan vanaf het begin niet zitten. "Wij geloven niet dat quota een oplossing zijn. We kunnen mensen niet dwingen om hier te blijven, dus vertrekken ze waarschijnlijk al snel naar landen als Zweden en Duitsland en is het allemaal voor niets geweest."
Tsjechische politici hebben altijd gezegd dat immigranten terroristen zijn. Daardoor is er nu eigenlijk geen weg meer terug.
Zo denken alle grote partijen in Tsjechië erover, net als hun kiezers. Meer dan 90% van de Tsjechen zegt bij opiniepeilingen dat ze niet willen dat vluchtelingen zich permanent in hun land komen vestigen. Tsjechische politici weten: als ze daar tegenin gaan, zijn ze bij de volgende verkiezingen hun zetel kwijt. En dus is er geen enkele grote Tsjechische partij die dat doet.
"De politici hebben de angst tegen migranten zelfs aangewakkerd", zegt Tomas Jungwirth, een migratie-expert van verschillende Tsjechische hulporganisaties. "Ze hebben altijd gezegd dat immigranten terroristen zijn, die er alleen maar op uit zijn om onze cultuur kapot te maken. Daardoor is er nu eigenlijk geen weg meer terug."
Onpopulair
Tsjechië wil geen migranten, maar veel migranten willen ook niet naar Tsjechië. Vorig jaar kreeg het land zo'n 1500 aanmeldingen. Ter vergelijking: Nederland kreeg er meer dan 30.000. De kleine moslimgemeenschap in het land zegt dat ze met de nek worden aangekeken.
De oude afspraken over het herverdelen van vluchtelingen lopen dus vandaag af. De Europese Commissie komt waarschijnlijk nog deze week met een nieuw plan om de lasten van migratie eerlijk over de lidstaten te verdelen. De kans is groot dat Tsjechië en andere oost-Europese landen daar opnieuw voor gaan liggen.
