Trijntje, het oudste skelet van Nederland, voor het eerst te zien

Ze leefde ongeveer 7500 jaar geleden, was moeder van meerdere kinderen en werd hooguit 60 jaar. Haar naam is Trijntje. Althans, dat is de naam die ze kreeg toen ze in 1997 werd opgegraven in Hardinxveld-Giessendam, tijdens de aanleg van de Betuweroute.

Vanaf vrijdag wordt het oudste skelet van Nederland voor het eerst tentoongesteld aan publiek. Dat gebeurt op de expositie Canon van Nederland in het Openluchtmuseum Arnhem. Deze canon bestaat uit tien tijdvakken die als leidraad worden gebruikt in het onderwijs. Het eerste tijdvak, de prehistorie, is de tijd waarin Trijntje leefde.

Emeritus hoogleraar prehistorie Leendert Louwe Kooijmans, destijds betrokken bij de vondst, vertelt in het radioprogramma Nieuws en Co over Trijntje. "In zand vergaan we binnen duizend jaar. Maar onder veen en klei, bij Trijntje het geval, blijft bot langer bewaard omdat er geen zuurstof bij komt. De zwakke en fragiele botten zijn helaas wel vergaan, maar haar benen en schedel zijn goed bewaard gebleven."

Boringen toonden aan dat op het topje van een voormalige duin, op de plek waar Trijntje is gevonden, late jager-verzamelaars woonden. "Die duin stak destijds boven het water uit, maar is met de tijd verdwenen onder een laag veen en klei. We hebben door de boringen heel precies op de juiste plek kunnen graven. Daar lag ze uiteindelijk, vijf meter onder de grond in Hardinxveld-Giessendam. De vrachttreinen rijden eroverheen nu", zegt Kooijmans.

"Omdat ze onder de Betuweroute lag, zei een van de studenten dat we haar daarom Trijntje moesten noemen. Dat vond ik wel geestig."

Het was best nog een klus om Trijntje op te graven. "We hebben damwanden moeten slaan en water weggepompt. Ook hebben we een waterdichte laag geïnjecteerd om te voorkomen dat het grondwater omhoogkwam. Verschillende veiligheidsmaatregelen zorgden ervoor dat medewerkers te allen tijde de put konden verlaten als er iets gebeurde", vertelt hij.