Moet de pretvlucht naar de polder nu Schiphol vol is?
De discussie over de toekomst van Schiphol gaat donderdag echt van start. Dan praat de Tweede Kamer met de directie, luchtvaartmaatschappijen, vakbonden en andere betrokkenen. Centrale vraag: hoe moet het na het jaar 2020 verder met de luchthaven?
Want Schiphol is vol. De Omgevingsraad Schiphol sprak in 2008 af dat er op de luchthaven tot 2020 maximaal 500.000 starts en landingen per jaar mogen plaatsvinden. Door de snelle economische groei wordt die grens dit jaar al bereikt. Schiphol wil doorgroeien, maar de groei van de luchthaven dreigt nu piepend en krakend tot stilstand te komen.
Aan de huidige afspraken valt niet te tornen, daar zijn alle partijen het wel over eens. En dus moet besloten worden of Schiphol na 2020 meer vluchten mag verwerken, hoeveel dat er dan zijn en hoe de capaciteit over de verschillende luchtvaartmaatschappijen verdeeld kan worden.
Ibiza
Omwonenden van Schiphol zien een verdere groei naar bijvoorbeeld 600.000 starts en landingen per jaar in 2030, niet zitten. Ze willen eigenlijk helemaal geen verdere groei, maar als rekening gehouden wordt met geluidsoverlast, milieueffecten en veiligheid zou een groei naar maximaal 525.000 vluchten per jaar bespreekbaar zijn. Daarbinnen kan ruimte gemaakt worden door meer intercontinentale vluchten te ontvangen en vakantievluchten naar andere luchthavens te sturen. Ook de vakbonden voelen daarvoor.
Schiphol en KLM willen dat de luchthaven fors doorgroeit. Daarbovenop kan dan een selectiviteitsbeleid gevoerd worden: wat betekent dat vluchten naar bijvoorbeeld Ibiza, Málaga of Kos voortaan vanaf Eindhoven, Maastricht of een andere regionale luchthaven zouden moeten vertrekken. Op die manier kan Schiphol volop inzetten op zijn functie als intercontinentale 'hub'.
Centraal staat de rol van Lelystad Airport. Die luchthaven gaat op 1 april 2019 open. De eerste jaren kan Lelystad echter op zijn hoogst 10.000 vluchten per jaar verwerken, omdat het luchtruim opnieuw ingedeeld moet worden. Het is een druppel op een gloeiende plaat.
En de meeste luchtvaartmaatschappijen willen helemaal niet naar Lelystad. Achter de schermen voeren de verschillende maatschappijen een gevecht om op Schiphol te mogen blijven.
Zo ziet EasyJet zichzelf niet naar de polder uitwijken. EasyJet is na KLM de grootste luchtvaartmaatschappij op Schiphol en vindt dat zijn vluchten net zo goed bijdragen aan het netwerk van de luchthaven. "Zeventig procent van onze vluchten heeft een zakelijk karakter en het is goed mogelijk dat low-cost maatschappijen in de toekomst steeds meer passagiers aanleveren voor lange-afstandsvluchten", zegt een woordvoerder. "Je kan niet zomaar zeggen: deze passagiers, deze bestemmingen of deze luchtvaartmaatschappijen willen we wel op Schiphol en die anderen niet. Dat is discriminatie."
Bovendien ziet EasyJet andere oplossingen om capaciteit op Schiphol te creëren. "Je kunt op bepaalde momenten van de dag alleen vliegtuigen toelaten met een minimaal aantal stoelen. Zo vervoer je meer passagiers met minder vliegbewegingen. Ook zou je maatschappijen kunnen laten handelen in slots: de een koopt ruimte die de ander niet gebruikt."
Wij willen niet naar Lelystad verhuizen zolang de voorwaarden niet in orde zijn
De Nederlands-Turkse maatschappij Corendon ziet het anders. De maatschappij begrijpt dat Schiphol zich wil richten op haar 'mainportfunctie' en dat vakantievluchten zoveel mogelijk van regionale luchthavens gebruik moeten maken. "Wij willen echter niet naar Lelystad verhuizen zolang de voorwaarden niet in orde zijn", zegt directeur Steven van der Heijden.
"Lelystad heeft geen nachtopening, de start- en landingsbaan is kort en we weten nog niet of de havengelden daar serieus lager zullen zijn dan op Schiphol." De maatschappij wil ook duidelijkheid over de vliegroutes vanaf Lelystad en over de inzet van de luchtverkeersleiding.
"Het lijkt alsof de overheid er geen rekening mee gehouden heeft dat Lelystad op korte termijn als overloop voor Schiphol moet gaan dienen", zegt Van der Heijden.
Luchtvaartmaatschappijen kunnen overigens niet zomaar gedwongen worden om naar Lelystad te verhuizen vanwege Europese wetgeving. Het is aan een nieuw kabinet om akkoord te gaan met een verkeersverdelingsregeling die vakantievluchten naar regionale vliegvelden dirigeert.