Kan extreem-rechts in de VS zich beroepen op vrijheid van meningsuiting?
Vorige week was Charlottesville het toneel van gewelddadigheden uit extreem-rechtse hoek, vandaag was Boston het middelpunt van betogingen van conservatieven en tegendemonstranten, zónder geweld. De conservatieve manifestatie is al beëindigd.
De rechtse groep die de manifestatie organiseerde, voorspelde al geen geweld. De conservatieven zeiden zich te beroepen op het 'First Amendment' van de Amerikaanse grondwet: het artikel over de vrijheid van meningsuiting. "Wij zullen racisme geen platform bieden", schreven ze op Facebook.
Maar kunnen extremisten zich ook zo makkelijk op deze vrijheid beroepen? "Iedereen mag demonstreren, iedereen mag nazi-symbolen dragen in de VS en iedereen mag zich beroepen op de vrijheid van meningsuiting", zegt onderzoeker Chris Quispel. Hij deed onderzoek naar de relatie tussen zwart en wit in Amerika. "Maar de grens ligt bij bedreigingen."
Iemand die overtuigd is van zijn gelijk, zal door strenge maatregelen niet opeens anders gaan denken.
Het is alleen de vraag of je iets bereikt met strenge maatregelen, denkt Quispel. In Duitsland is het bijvoorbeeld verboden om met nazi-vlaggen rond te lopen.
"Dat heeft natuurlijk te maken met de Tweede Wereldoorlog, dat is een open wond. Ik zou het toejuichen als dit ook in de VS gebeurt", zegt Quispel. "Maar je verjaagt de ideeën hiermee niet. Iemand die overtuigd is van zijn gelijk, zal door deze maatregelen niet opeens anders gaan denken."
Het is belangrijk om het verschil te zien tussen vrijheid van meningsuiting bij een vreedzame demonstratie en hetzelfde recht bij een gewelddadige demonstratie. "Bij geweld wordt het van belang om dit soort bewegingen de kop in te drukken."
Golvend extremisme
Het rechts-extremisme komt op in de VS, ziet Quispel. "Dat is al een tijd bezig, maar het gaat in golfbewegingen. Een hoge golf is te zien eind jaren 50, toen de Ku Klux Klan (KKK) oprukte."
Een andere hoge golf is te zien vanaf 2008, zegt de onderzoeker. "Dat was de reactie op Obama. Een zwarte man werd president, dat vonden de rechts-extremisten verschrikkelijk. Hij pakte hun land af."
Nu voelt het alsof Donald Trump dat land weer heeft teruggegeven aan de Amerikanen, zegt Quispel. "Trump is hún president en hij wijst die gedachte ook niet af. Doordat hij zich niet uitspreekt tegen hen versterkt hij de beweging alleen maar."
Het was een hele bewuste keuze om met die fakkels op straat in Charlottesville te lopen.
Want zelfs de meer conservatieve Republikeinen wijzen neonazi's af. "Trump niet." En ook niet na het geweld in Charlottesville, waarbij een dode en meerdere gewonden vielen.
Bij die demonstraties liepen honderden mensen op straat, sommigen zelfs met fakkels. "En daar gaan we weer terug in de tijd. Terug naar die ene hoge golf in de beweging. Het was een bewuste keuze om met die fakkels op straat te lopen, dat is een verwijzing naar de KKK. De KKK deed dit vroeger ook. En ja, dit zijn nazi's, dus het verbaast me niet dat ze dit nu weer doen."
