Zappen in Afghanistan kan nu ook naar een zender met vrouwen

• Eline de Zeeuw

  redacteur Buitenland

Als je in Afghanistan langs de 75 televisiekanalen zapt, zie je niet vaak een vrouw. Maar wie afstemt op Zan TV wordt sinds kort verrast. Zan TV is een televisiestation gerund door vrouwen, al is het wel bedacht door een man. Een radicaal initiatief in een land waar de media bijna helemaal gedomineerd worden door mannen.

Initiatiefnemer Hamid Samar wil de Afghanen laten zien wat vrouwen in hun mars hebben. "Vrouwen zijn sterker dan mannen, dat probeer ik te bewijzen", zegt hij. "Andere televisiestations weigeren vrouwen aan te nemen, dus ik besloot zelf maar een station op te richten."

Samars moeder inspireerde hem. "Ik sprak veel met haar over de onderdrukking, waar ze als vrouw elke dag tegenaan liep. Ze zei tegen me: als je echt wat wil veranderen voor ons, begin dan een televisiestation voor vrouwen, door vrouwen."

Weinig rechten

Dat deed hij, Hamid Samar verzamelde vijftig jonge, ambitieuze vrouwen voor zijn project. De enige mannen die hij aanstelde, zo'n tien, trainen de vrouwen in camera- en monteerwerk.

Inmiddels is Zan TV drie maanden live, het station zendt 24 uur per dag uit. "In onze programma's moedigen we vrouwen aan zich met politiek en de maatschappij te bemoeien, of om überhaupt het huis uit te gaan", zegt Mehria Azali (22), een presentator van Zan TV.

Onder de Taliban moesten vrouwen thuis blijven om voor hun man te zorgen, zegt ze. "Het is de afgelopen jaren beter geworden, maar vrouwen hebben nog steeds weinig rechten. En als vrouwen televisie kijken, gaat het niet over onderwerpen die hen aangaan."

Dat moet veranderen door Zan TV. "We willen een voorbeeld zijn. We willen vrouwen laten zien wat ze in zich hebben." In Afghanistan hadden vrouwen tot zestien jaar geleden nog niet eens recht op onderwijs, laat staan op een carrière.

Op Zan TV wordt gediscussieerd over de islam, vrouwenrechten, carrières en mannen. "Zo hebben we talkshows voor zakenvrouwen en documentaires over rolmodellen", zegt Samar. "Bijvoorbeeld over vrouwen die in het leger werken om hun land te beschermen."

De kijkcijfers zijn goed, zeker voor een nieuw televisiestation in het enorme zendernetwerk van Afghanistan. Volgens Samar stemmen zo'n 90.000 Afghanen dagelijks op Zan TV af.

Maar, dit blijft Afghanistan. Zan TV staat onder constante dreiging, geeft Samar toe. "Afgelopen maand ontvingen we weer twee concrete dreigementen van de Taliban."

De vrouwen lopen risico, maar niks zal ze tegenhouden, zeggen ze. "We gaan door, alleen op die manier kunnen we op lange termijn echt wat veranderen", besluit Samar resoluut. "En als je hier niet dood gaat op kantoor, dan ga je wel dood in je eigen huis. "