Rijke clubeigenaren niet uit op winst

De voetballerij is met de transfer van Neymar een nieuwe wereld binnengestapt. Zelfs torenhoge afkoopsommen in waterdichte contracten zijn geen belemmering meer om een speler weg te kopen. Is het ordinaire geldsmijterij of wordt er juist slim beleid gevoerd? In een serie gaat NOS.nl in op de achtergronden van deze transferperiode en de enorme bedragen die worden betaald. Vandaag: de invloed van 'nieuw en vreemd geld'.

De internationale topclubs hebben de afgelopen jaren hun begrotingen enorm zien stijgen. Grofweg zijn daarvoor twee oorzaken: tv-gelden en 'vreemd geld'.

In Engeland zijn vier van de vijf clubs die vorig jaar bovenaan eindigden, in bezit van buitenlandse investeerders. Alleen Tottenham Hotspur is nog in Engelse handen.

Arsenal en Liverpool zijn Amerikaans eigendom, bij Manchester City vloeit geld uit Abu Dhabi en Chelsea is al jaren in bezit van de Russische oliemiljardair Roman Abramovitsj. De bekendste voorbeelden buiten Engeland zijn AC Milan (China) en Paris Saint-Germain (Qatar).

Rob Jansen is een van de belangrijkste zaakwaarnemers in ons land. Hij onderhandelt regelmatig met de rijkste clubs in Europa. "Een businessplan bestaat niet in de voetballerij. De club die dat wel heeft, degradeert. Een bal op de paal kan grote gevolgen hebben, daar kun je geen beleid op maken. Dat wil niet zeggen dat de grote clubs maar wat doen. Integendeel..."

Het beleid verschilt per club. Jansen noemt Everton en Manchester City als voorbeelden. "De eigenaren van Manchester City hebben een compleet Spaans management aangesteld. Allemaal gepokt en gemazeld bij Barcelona. Die weten heel goed wat ze doen. De eigenaren van Everton daarentegen hebben veel vertrouwen in het management dat er al zat. Daar is op het oog niet zoveel veranderd."

De investeringen in spelers hebben als voornaamste doel waardevermeerdering van de club. Jansen: "Daarom is de Champions League zo belangrijk. Dat betekent internationale uitstraling. En dat is meteen ook waarom de eredivisie niet interessant is voor de echt grote investeerders. Ver komen in de Champions League is te hoog gegrepen voor Ajax, Feyenoord en PSV. En de grote jongens zitten niet te wachten op potjes tegen NAC of Excelsior. De eredivisie is te veel Mickey Mouse."

Het is de steenrijke eigenaren niet te doen om winst, aldus Jansen. "Ik heb nog nooit gehoord van een eigenaar dat hij zwarte cijfers wil schrijven. Ja, dan komt ook ego om de hoek kijken. Ze willen het beste elftal met de beste spelers."

Voetbalclubs als speeltje voor de exorbitant rijken van deze aarde. De vergelijking met de handel in kunst dringt zich op. Als iemand een schilderij van Rembrandt wil en het geld daarvoor heeft, dan wordt het betaald. In de 'zaak Neymar' kwamen daar nog wat extra hobbels bij. Financial Fair Play bijvoorbeeld, de financiële beperkingen die de UEFA heeft opgelegd om de ongelijkheid tussen clubs te beteugelen.

Boekhouders en fiscalisten

Rob Jansen moet erom lachen. "Alleen nieuwe Europese regelgeving kan transfersommen verbieden of inperken. Maar dat traject zal jaren duren. En als er al ooit een verbod op de afkoopsom komt, dan zullen er alleen maar eenjarige contracten worden getekend met enorme salarissen. Achter al die eigenaren zitten holdings met zeer kundige boekhouders en fiscalisten. Die zullen altijd een gat in de regelgeving vinden. Dat heb je nu met Neymar gezien..."