Gebrek aan kennis brengt passagiers van historische schepen in gevaar

De commerciële vloot met historische zeilschepen moet zijn kennis over veilig onderhoud verbeteren. Dat schrijft de Onderzoeksraad voor Veiligheid.

Volgens de raad moet ook het toezicht op de zogenoemde bruine vloot beter. De certificering van de schepen is op dit moment nog niet altijd op orde. Veel keuringsinstanties houden zich nu niet aan de wettelijke voorschriften voor de veiligheid op deze bijzondere schepen.

De raad onderzocht de sector naar aanleiding van een mastbreuk op het historische zeilschip Amicitia bij Harlingen vorig jaar. Bij dat ongeluk kwamen drie Duitse toeristen om het leven. Uit het onderzoek blijkt dat de mast brak, doordat deze grotendeel was doorgerot. Een aangebrachte stalen plaat en een eerdere reparatie zorgden ervoor dat water de mast binnen kon dringen en niet meer weg kon.

Gebrekkige kennis

"Zowel de schipper, zijn onderhoudspersoneel als keuringsinstanties hebben niet gezien dat de mast in vier jaar tijd inwaterde en van binnenuit doorrotte", schrijft de raad. Volgens de Onderzoeksraad is er vaak een gebrek aan specialistische kennis over onderhoud van historische schepen.

De mast van de Amicitia was in 2012 voor het laatst gekeurd en kreeg daarbij een certificaat dat zes jaar geldig was. Wettelijk had dat maar 2,5 jaar mogen zijn. Ook kreeg het schip alle gedeeltelijke vrijstellingen van moderne technische eisen, zonder dat is onderzocht of die van toepassing waren op het schip.

De omstandigheden die leidden tot het ongeluk met het schip bij Harlingen zijn volgens de raad niet uitzonderlijk. "Het gebrek aan veiligheidskritische kennis is een sectorbreed probleem." Hoewel de commerciële vaart met historische schepen is gegroeid, concludeert de raad dat dat niet heeft geleid tot de professionalisering die nodig is voor de veiligheid van passagiers.

Niet betrouwbaar

Volgens de onderzoeksraad is niet alleen de kennis van de sector gebrekkig, ook de keuringsinstanties weten vaak te weinig van onderhoud van historische schepen. De Inspectie Leefomgeving en Transport wordt geadviseerd zijn methode om toezicht te houden op de vaart te herzien. De raad zegt dat "het ministerie het toezicht in de huidige situatie niet op betrouwbare wijze kan waarmaken".

In een reactie zegt de vereniging voor beroepschartersvaart tegen persbureau ANP de aanbevelingen van de raad te onderschrijven. "De branche heeft direct na het ongeval al verschillende acties ondernomen en door het rapport voelen wij ons gesteund in de overtuiging dat we daarmee op de goede weg zitten", zegt een woordvoerder.

'Veiligheid is heel belangrijk'

Onno van der Zweep verhuurt zijn zeilschip Schuttevaer voor familie- en bedrijfsuitjes, trouwerijen en tochten met liefhebbers van historische zeilschepen. Hij heeft zijn houten mast ingeruild voor een stalen exemplaar. De mast oogt iets minder mooi op zijn schip, maar het staal maakt zijn schip wel stabieler en hij heeft er minder onderhoud aan, vertelt hij tijdens een rondleiding op de Schuttevaer.