Politie pakt criminelen door overname illegale handelsplaats Hansa

De Nederlandse politie heeft samen met de FBI handelaren in onder meer drugs opgepakt door een maand lang een illegale handelsplaats op internet in de lucht te houden. Op die site werd naast drugs gehandeld in juwelen en nagemaakte goederen.

Begin vorige maand werd de illegale handelsplaats Alphabay uit de lucht gehaald door de Canadese, Amerikaanse en Thaise autoriteiten. Daarna vluchtten veel gebruikers daarvan naar Hansa. Dat blijkt nu een vooropgezet plan van de politie te zijn geweest.

Het doel van de actie was om zoveel mogelijk kopers van Hansa op het spoor te komen, maar ook om gebruikers duidelijk te maken dat 'je geen drugs moet kopen op internet', zegt Wilbert Paulissen, hoofd van de landelijke eenheid.

"We verplaatsten de website in het geheim naar Nederland om hem in de gaten te kunnen houden", aldus Paulissen. "Op die manier konden we alles zien wat er gebeurde op die website." Zo konden drugsdealers worden opgepakt, dat zijn er in Nederland nu 'minimaal vier'. De echte beheerders van de site zijn ook aangehouden.

"We hebben nieuwe aanmeldingen zelfs even moeten stopzetten omdat er zoveel nieuwe gebruikers bijkwamen", zegt Paulissen. "En gebruikers vertrouwden ons, maar we deden aanpassingen om hun identiteit te kunnen achterhalen."

Opgepakt

De Nederlandse politie heeft de website 27 dagen draaiende gehouden. "Daarna vonden we het genoeg", aldus Martijn Egberts van het Openbaar Ministerie. "We hadden toen al zoveel informatie verzameld, dat we hebben besloten om de site uit de lucht te halen."

Vandaag zijn meerdere arrestaties verricht; onduidelijk is hoeveel. "Het is ook een start van verdere onderzoeken", aldus Wilbert Paulissen van de politie." De vijfhonderd Nederlanders die via de site drugs zouden hebben gekocht, hebben 'onze interesse', aldus Paulissen.

Het was de Nederlandse politie die de site uit de lucht haalde en hem overnam. "We dachten dat de site in Nederland was gehost, maar hij bleek in Litouwen te staan", aldus Egberts van het Openbaar Ministerie. Samen met de Litouwse politie werd de site naar Nederland gemigreerd.

Infiltratieactie

De vraag dringt zich op of de politie dit mag doen. Volgens de politie wel, omdat het om een infiltratieactie ging.

Politie en justitie tekenen daarbij aan dat zodra er een grote partij drugs werd verhandeld via de site, rechercheurs meteen uitzochten waar die vandaan kwamen. Vervolgens werden de autoriteiten uit de betrokken landen erover ingelicht.

Encryptie

Berichten op Hansa waren eigenlijk versleuteld, maar de politie zette die encryptie uit. "Vanaf dat moment konden we meelezen met alles wat er via de site werd verstuurd", aldus Egberts. Daardoor kon de politie onder meer achter afleveradressen voor drugs komen.

Ook wachtwoorden van gebruikers konden worden onderschept. Die zullen worden bewaard. "We hebben heel veel informatie kunnen onderscheppen, en hoe we die precies gebruiken laten we nog even achterwege", aldus Egberts. Hij denkt dat de actie juridisch door de beugel kan.

Hansa was alleen toegankelijk via het zogenoemde Tor-netwerk dat wel het 'dark web' of 'darknet' wordt genoemd. Alleen via de Tor-browser kunnen gebruikers bij de website komen.

Tor wordt vaker gebruikt voor illegale handelsplaatsen: ook de roemruchte Silk Road-handelsplaats was alleen via Tor te bereiken, evenals het kleinere en ook opgerolde Utopia. Ook nu Hansa en Alphabay Market zijn opgerold, zijn er nog genoeg obscure marktplaatsen over.

Sessions

In de Verenigde Staten werd gelijktijdig een persconferentie gehouden. De Amerikaanse minister van Justitie Sessions bedankte uitvoerig de internationale politiediensten, waaronder de Nederlandse politie, die hebben meegewerkt aan de actie. Hij benadrukte hoe belangrijk het is om samen te werken. "Criminaliteit stopt niet bij de grens."

De actie vereiste veel coördinatie, beaamde een functionaris van de Amerikaanse politie bij de persconferentie. Volgens Sessions is het oprollen van de marktplaatsen op het dark web een belangrijke slag in de strijd tegen drugs.

Naar schatting was Alphabay tien keer groter dan de beruchte Silk Road-handelsmarkt. "De meeste berichten gingen over drugs. Er stonden meer dan 250.000 berichten over illegale drugs op Alphabay. Dat is meer dan twee derde van het totaal", zei de minister.