Poolse president verrast met terugfluiten regering
De Poolse president Duda weigert een omstreden wet te ondertekenen die de Poolse justitie moet hervormen. Onverwacht heeft hij vanavond geëist dat de wet wordt aangepast.
In de wet staat dat niet langer een onafhankelijke commissie, maar de regering met steun van het parlement de leden van de Raad voor de Rechtspraak kan benoemen. Leden van de Raad benoemen de rechters. De regeringspartij PiS (Recht en Rechtvaardigheid) heeft een krappe meerderheid.
Duda, die lid is van PiS, eist dat niet 50 procent van het parlement kan beslissen welke raadsleden worden benoemd, maar 60 procent. Daarmee zet hij z'n eigen partij voor het blok: die zal benoemingen niet meer kunnen doorduwen, maar moet nu op zoek naar bondgenoten. Daarmee lijkt het bezwaar dat de wet de regeringspartij te veel macht geeft deels van tafel.
Machtsstrijd?
In Polen is verbaasd gereageerd op de stap van de president. Tot dusver was hij meestal een trouwe bondgenoot van PiS-partijleider Kaczysnki en ondertekende hij alle wetten.
"Mogelijk is er een machtsstrijd gaande in de partij", zegt correspondent Jeroen Wollaars. "Het kan zijn dat Duda vindt dat de minister van Justitie te veel macht kreeg. Zijn motieven zijn niet helemaal duidelijk, maar dit is voor het eerst dat hij zich zo tegen zijn eigen partij uitspreekt."
EPABetogers bij het presidentieel paleis in Warschau
De hervorming van de justitie is al langer een heet hangijzer in Polen. Vandaag gingen opnieuw duizenden mensen de straat op om tegen het plan te protesteren. Dat gebeurde dit weekend ook al, nadat de senaat de wet had goedgekeurd.
Volgens de betogers dreigt Polen onder PiS een dictatuur te worden. Ze hadden Duda opgeroepen om de nieuwe wet niet te tekenen. Daaraan heeft hij nu dus, in ieder geval voorlopig, gehoor gegeven.
'Rode lijn'
Het Europees Parlement had eerder bezorgd gereageerd op de Poolse plannen. De leider van de Europese Volkspartij, de grootste fractie, zei vorige week dat "een rode lijn is overschreden". Ook andere Brusselse politici vinden dat de nieuwe wet indruist tegen Europese principes.
