Burgemeesters: aanpak misdaad Zuid-Nederland levert te weinig op
De politie en het Openbaar Ministerie schieten tekort in de strijd tegen de georganiseerde misdaad in het zuiden van Nederland. Dat concluderen tientallen burgemeesters uit Noord-Brabant en Limburg.
De NOS ondervroeg hen over de aanpak van zware criminaliteit, zoals xtc-productie, wietteelt en wapenhandel. Ruim veertig burgemeesters gaven een reactie.
Het merendeel van hen vindt dat politie en OM te weinig resultaat boeken. Er is niet genoeg mankracht om de problemen in het zuiden structureel aan te pakken.
"Lang niet alle gevallen van ondermijnende criminaliteit kunnen worden aangepakt", merkt burgemeester Jos Som van Kerkrade. Een Brabantse burgemeester constateert: "De inspanningen zijn niet zichtbaar."
Sinds 2014 zijn bij politie en Openbaar Ministerie zo'n 140 mensen extra ingezet in Zuid-Nederland, maar veel burgemeesters hebben het gevoel dat de omvang van zware criminaliteit in hun gemeente gelijk is gebleven of zelfs is toegenomen.
Politie en OM moeten te vaak keuzes maken, waardoor zaken blijven liggen. De onderzoeken naar criminelen zijn tijdrovend en het duurt lang voordat de rechter uiteindelijk een oordeel velt. Ook zien sommige burgemeesters "administratieve rompslomp" en vinden ze dat belangrijke informatie niet goed wordt gedeeld tussen de partijen die gezamenlijk misdaad bestrijden.
"Het is meer tegenwerken en verstoren dan daadwerkelijk oppakken van criminelen", stelt een van hen. "Er is gebrek aan capaciteit en mogelijkheden om echt door te pakken."
Alle daadkracht die ik als burgemeester inzet, wordt door de rechter onderuitgehaald.
Soms zijn er sterke vermoedens van zware criminaliteit, maar ontbreekt het aan bewijs. Politie en OM staan dan machteloos. Verschillende burgemeesters zouden proactief willen optreden, maar missen nu de wettelijke grondslag. Een motorclubverbod zou bijvoorbeeld kunnen helpen, denken ze.
"Alle daadkracht die ik als burgemeester inzet, wordt te makkelijk betwist en soms ook door de rechter onderuitgehaald", klinkt het vanuit een kleine gemeente in Limburg. "Zo ondermijn je ook het gezag van burgemeesters."
De burgemeesters roepen een nieuw kabinet op om meer werk te maken van misdaadbestrijding in het zuiden. In februari vroegen de burgemeesters van Eindhoven, Helmond, Breda, Tilburg en Den Bosch al om extra geld en een "ondermijningswet" die het makkelijker moet maken om criminelen aan te pakken. Ook willen ze afgepakt vermogen van criminelen kunnen gebruiken om de misdaad in het zuiden te bestrijden.
Het Openbaar Ministerie erkent dat er meer nodig is om de misdaad in Zuid-Nederland effectief te bestrijden. "Behalve meer mensen, moeten we ook investeren in kwaliteit en innovatie", zegt hoofdofficier van justitie Nicole Zandee van Oost-Brabant. Ook het uitwisselen van informatie moet volgens haar beter.
Toch vindt ze dat er wel degelijk vooruitgang wordt geboekt in Zuid-Nederland. "Ik denk dat we de criminele industrie met de huidige aanpak op een behoorlijke manier verstoren", zegt Zandee. "Dat doen we met korte strafrechtelijke onderzoeken en het afpakken van crimineel geld."
Volgens haar is het een kwestie van de lange adem. "Als iets jarenlang heeft kunnen groeien, zul je ook jarenlang moeten werken om dat te bestrijden."