NCTV: jihadisten weer actiever op sociale media

• 

  Hugo van der Parre

  Research-redacteur

Nederlandse jihadisten zijn, na een lange periode van afwezigheid, de laatste maanden weer openlijker actief op openbare sociale media. Dat schrijft de Nationale Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in de vandaag gepubliceerde nota over het Dreigingsbeeld in Nederland. Het gaat dan over specifieke onderwerpen als de opsluiting van gedetineerde jihadisten. Maar op aanslagen reageren ze in het openbaar bijna nooit.

De Nederlandse jihadisten zijn volgens de NCTV daarnaast ook actief in afgesloten heimelijke groepen. Daar is de toon harder. Ze gebruiken voor die groepen applicaties die niet of nauwelijks kunnen worden afgeluisterd.

De NCTV merkt op dat de Nederlandse jihadisten sinds najaar 2015 sowieso weinig zichtbare activiteiten vertonen. De meesten lijken elkaar te kennen via familie of vrienden. Het beeld is dat alle jihadisten in Nederland wel op de een of andere manier, rechtstreeks of indirect, in de realiteit of via internet, met elkaar verbonden zijn.

De NCTV stelt ook vast dat de meerderheid van de Nederlandse jihadisten tot nu toe niet overgaat tot geweld, maar dat zou kunnen veranderen als er geharde jihadisten uit Syrië terugkeren. Alleen gebeurt dat op dit moment niet.

Vorig jaar werden vijf terugkeerders geteld, dit jaar pas één. In totaal zijn 50 Syriëgangers teruggekeerd, de meesten al jaren geleden. Sommigen worden beschouwd als gevaarlijk en worden goed in de gaten gehouden. In Syrië en Irak verblijven nog circa 190 Nederlandse uitreizigers. Dat getal is al een tijdje stabiel; er worden nu ook geen nieuwe gevallen waargenomen door de diensten.

Van de meer dan duizend naar de EU teruggekeerde jihadisten was maar een enkeling betrokken bij aanslagen in westerse landen. De NCTV noemt dat opvallend. De personen die wel een aanslag pleegden, werden met die opdracht teruggestuurd door IS.

Het Dreigingsbeeld gaat kort in op terrorisme uit rechts-extremistische hoek, zoals afgelopen maandag toen in Londen moskeegangers werden aangevallen. De NCTV acht het mogelijk dat ook hier een aanslag plaatsvindt uit die hoek. Maar zo schrijft hij: In Nederland zijn er geen aanwijzingen voor rechts-extreem terrorisme.

Knokploegen

Iets heel anders waarover de NCTV zich zorgen maakt, is het verschijnsel van paramilitaire knokploegen in Turkije. Een van die groepen heeft volgens het rapport ook een Nederlandse afdeling opgericht.

Die groep zou mogelijk in de toekomst in Nederland kunnen worden ingezet voor gewelddadige acties tegen tegenstanders van president Erdogan. De NCTV benadrukt dat er nu nog geen sprake is van actieve knokploegen in Nederland.

De NCTV wil verder niets zeggen over de groep en welke signatuur die heeft. Volgens bronnen zou het gaan om Osmanli Ocaklari, vrij vertaald de Ottomanenclub. Dat zijn jonge nationalisten die zich noemen naar Osman, de grondlegger van het Ottomaanse rijk.