'Alles ging fout bij fatale schietoefening van commando's'
Het ministerie van Defensie heeft commandotroepen jarenlang schiettrainingen gegeven onder gevaarlijke omstandigheden. Dat staat in een rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) over een dodelijk schietincident op een schietbaan in Ossendrecht. Daarbij kwam in 2016 een instructeur, een sergeant, om het leven toen hij werd geraakt door kogels die werden afgevuurd tijdens een schiettraining.
Bij dat incident ging volgens de OVV van alles mis. De oefenlocatie was niet goed, de instructeur was onervaren en het toezicht faalde. Niets ging zoals het zou moeten gaan, schrijft de raad.
Een belangrijke oorzaak van het dodelijke incident was de ongeschiktheid van het schiethuis in Ossendrecht. Het interieur van het gebouw bestaat uit houten frames met dunne wanden van vinyldoek. Defensie huurde de schietbaan van de Politieacademie omdat het niet zelf beschikt over oefenlocaties om te schieten.
De geraakte instructeur bevond zich op het fatale moment achter een dunne wand. Hij had geen zicht op de deelnemers aan de schietcursus en de deelnemers zagen hem niet. Een mede-instructeur die vanaf een balustrade toekeek, had ook geen zicht op zijn collega. De instructeur werd meerdere malen geraakt toen een deelnemer aan de schietcursus met scherp op een doel vuurde, schrijft de OVV.
De instructeur had de oefening eigenlijk helemaal niet mogen geven in de vorm waarvoor gekozen was. De sergeant was namelijk zelf nog in opleiding om instructeur te worden en had persoonlijke begeleiding moeten krijgen.
De Onderzoeksraad schrijft ook dat het incident in Ossendrecht niet het eerste is waarbij militairen ernstig gewond zijn geraakt of gedood.
Niet zonder risico's
Schietoefeningen voor commando's gebeuren vaak met een hoog realiteitsgehalte. Er wordt met scherp geschoten omdat commando's op de gevaarlijkste in situaties moeten zijn voorbereid, zegt de voorzitter van de OVV, Tjibbe Joustra. "Het betekent dat die oefeningen niet zonder risico's zijn. Je oefent om te leren."
"Maar de risico's tijdens een oefening moeten wel zo veel mogelijk worden beperkt. En daar hebben wij een groot aantal kanttekeningen bij. Allerlei voorschriften zijn niet nageleefd. Het schiethuis in Ossendrecht voldeed niet aan de eisen. Er waren onvoldoende instructeurs, geen kwalificaties, geen toezicht. Het rapport is nogal een opsomming van zaken die niet goed zijn gegaan."
De raad verbaast zich er in het rapport verder over dat Defensie geen eigen schiethuis heeft. In 2007 werd een aanvraag voor een eigen schiethuis dat aan de eisen voldoet goedgekeurd, maar het is er nooit gekomen. "Realiseer dat nou een keer", beveelt Joustra aan.
Reactie Hennis
Minister Hennis zegt in een reactie op het rapport dat ze het van het grootste belang vindt dat Defensie de veiligheid van militairen maximaal waarborgt in de uitoefening van hun beroep.
"De conclusies zijn glashelder en nopen tot actie. De bevindingen van de OVV zijn hierbij leidend. Het spreekt vanzelf dat in het bijzonder de aanbevelingen op het terrein van toezicht met voorrang zijn en worden aangepakt. Ook zijn de oefeningen met scherpe munitie in het schiethuis van Ossendrecht direct na het ongeval opgeschort."
