'Klein deel notarissen leent zich voor belastingontduiking'

Van de ongeveer 1400 notarissen in Nederland werken er "een man of tien" mee aan mogelijk illegale belastingconstructies.

Deze inschatting deed emeritus hoogleraar notarieel recht en voormalig notaris Martin Jan van Mourik op dag 5 van de verhoren over belastingontduiking. De parlementaire enquêtecommissie van de Tweede Kamer wil weten hoe groot de rol van deze beroepsgroep is.

De bijzondere juridische taken van een notaris zijn in de wet vastgelegd. Van Mourik kent de notariële wereld goed en vindt dat notarissen heel precies moeten zijn in het vervullen van hun maatschappelijke functie. "Het recht is er om orde te scheppen, niet om wanorde te scheppen."

Rotsen in de zee

Hij kent voorbeelden van stukken die aan notarissen zijn voorgelegd die vrijwel zeker inhielden dat de klant via een bv, stichting of cv de belasting wilde ontduiken.

Van Mourik: "Dan is er een bv op een of ander Caribisch eiland dat ik dan moet opzoeken op internet omdat ik er nog nooit van heb gehoord. Daar liggen dan een paar rotsen in de zee en dat is dan kennelijk het centrum van de handel? Op dat moment moet je gaan opletten."

Oogje toe

Notarissen mogen volgens de wet geen klanten weigeren, behalve als ze een redelijk vermoeden hebben dat de klant met iets illegaals bezig is. Dan moeten ze de klant juist wel weigeren. Maar niet iedereen doet dat.

De kleine groep notarissen die een oogje toeknijpt of zelfs actief meewerkt aan belastingontduiking is bekend in bepaalde kringen, zegt Van Mourik. "De mensen die bezig zijn met dit soort handel weten heel goed waar ze moeten zijn. Welke notarissen daar makkelijker aan meewerken."

Maar het overgrote deel van de notarissen leent zich niet voor het opzetten van ondoorzichtige belastingconstructies, is zijn ervaring.