Aboriginals willen geen erkenning, maar concrete afspraken
De Australische Aboriginal-leiders willen niet dat Aboriginals in de grondwet worden erkend als eerste bewoners van het continent. Ze vinden die aanpassing van de grondwet vooral symbolisch. Liever hebben ze een verdrag waarin de concrete afspraken kunnen worden gemaakt om iets doen aan de achtergestelde positie waarin veel Aboriginals verkeren.
Niemand betwist dat Aboriginals de eerste bewoners van Australië zijn. Toch wordt dat niet erkend in de grondwet. Toen de Engelsen die opstelden werden Aboriginals nog beschouwd als wilden waarmee geen overeenkomst hoefde te worden gesloten.
Er wordt al jaren nagedacht of Aboriginals in de grondwet alsnog moeten worden erkend als eerste bewoners. Een commissie van experts adviseerde om dat te doen in het voorwoord. Ook zouden enkele discriminerende wetsartikelen moeten worden gewijzigd. Om de grondwet te kunnen aanpassen is een referendum nodig.
Te weinig voordelen
Pas vorig jaar werd een nationale dialoog met Aboriginals opgezet om uit te vinden hoe zij erkenning zien. Na gespreksronden in het hele land kwamen 250 vertegenwoordigers van de gemeenschappen de afgelopen dagen bijeen om een gezamenlijk standpunt te formuleren.
In plaats van een road map to the referendum kwam daar uit dat Aboriginals vinden dat erkenning in de grondwet te weinig praktische voordelen biedt.
Een verdrag biedt meer mogelijkheden om concrete afspraken te maken. Over landrechten bijvoorbeeld, daaruit voortvloeiende bestuursvormen, compensaties en inderdaad erkenning van de status als eerste bewoners.
Gegarandeerde stem
Bovendien willen ze een gegarandeerde stem in het parlement krijgen. Australië is het enige land in de gemenebest dat nog geen verdrag heeft gesloten met de oorspronkelijke bewoners.
Tijdens de bijeenkomst liepen verschillende deelnemers boos weg. Ze vonden dat overleg over aanpassingen in de grondwet neerkwam op onderwerping aan het huidige gezag. Een verdrag wordt eerder gezien als een overeenkomst door twee zelfstandige partijen.
De bevindingen zullen nu worden aangeboden aan de regering. Die besluit of en wanneer er een referendum wordt gehouden.