Vinex-clichés ontkracht: ruimte, leuke buren en buiten spelen

Saai, eentonig, sfeerloos. Aan de vinexwijk kleven veel negatieve clichés. Maar die blijken meestal niet te kloppen. Er wonen juist veel blije mensen, zeggen de makers van het boek Vinexmensen. Zij bekeken vinexwijken door heel Nederland en ontkrachtten de vooroordelen.

"Ook ik kampte in het begin met vooroordelen", vertelt Thijs van der Boomen, die meewerkte aan het boek. "In het begin had ik het gevoel dat elke wijk hetzelfde was. Maar op een gegeven moment begon ik te zien dat de vinexwijk lijkt op de stad waar die bij hoort."

Als voorbeeld noemt Van der Boomen de nieuwbouwwijk IJburg, bij Amsterdam. "Dat is eigenlijk een heel Amsterdamse wijk, met een duidelijke verbinding met de stad." Er rijdt een tram naar het Centraal Station en er zijn meerdere verbindingswegen.

Vinexwijken zijn over het algemeen ruim opgezet, groen en voorzien van winkelcentra, speeltuinen en sportvelden. De wijken zijn voornamelijk bedoeld voor de middenklasse - gezinnen met jonge kinderen en tweeverdieners, zegt Ward Rauws, universitair docent planologie aan de Rijksuniversiteit Groningen.

"Het ziet er vaak allemaal heel fatsoenlijk uit. Een huisje, een tuintje, auto-vriendelijk en dicht bij de snelweg. En dat allemaal relatief dicht op elkaar. Dat is wel uniek in de wereld."

De mensen die er wonen, zijn over het algemeen gelukkig. Uit CBS-onderzoek blijkt dat in vinexwijken de geregistreerde criminaliteit lager ligt, mensen relatief welvarend en kinderrijk zijn en stellen minder vaak uit elkaar gaan.

"Het is hier prettig wonen", zegt een inwoner over IJburg. "Het is een fijne wijk, er is wat meer ruimte, de kinderen kunnen er buiten spelen en we hebben vriendelijke buren."

Bij het bouwen van de vinexwijken is gehoor gegeven aan de wensen van de toekomstige bewoners, zegt JaapJan Berg, de samensteller van het boek Vinexmensen. "Er is veel variatie in gebouwen en mensen maken dankbaar gebruik van de nabijheid van de stad."

Toch valt er ook wat af te dingen op de Vinexwijk, zegt universitair docent Rauws. "De vraag blijft of mensen zich kunnen identificeren met zo'n wijk. Het is vaak veel van hetzelfde. Het is lastig om te zeggen: dit is mijn straat, of mijn buurt."

Hij zegt dat we grootschalige nieuwbouw nu anders proberen aan te pakken. "Tegenwoordig bieden we mensen meer keuzevrijheid, ze kunnen er meer hun eigen plek van maken." Volgens Rauws is het wel een prestatie dat de vinexwijken in zo veel woningbehoefte hebben voorzien. "Een echt product van Nederlandse planning."