Het einde van het ivoor in China nadert

Li Chunke is kunstenaar in een controversiële kunstvorm. Zodra de ivoorkunstenaar een stuk ivoor aanraakt stijgt de waarde. Maar aan ieder stuk ivoor kleeft olifantenbloed. Het land voert per jaar tonnen ivoor in, maar dat duurt niet lang meer.

Voor het einde van dit jaar moet alle illegale ivoorhandel verdwenen zijn uit China. Afgelopen maand moesten alle commerciële winkeltjes al hun deuren sluiten en ook de grote ivoorwerkplaatsen moeten eraan geloven.

Legaal

De 68-jarige Li maakt al meer dan een halve eeuw ivoorsnijwerk. Toch zegt kunstenaar Li dat hij nog nooit een gestroopt stuk ivoor heeft aangeraakt. "Het materiaal dat wij importeren is van olifanten die een natuurlijke dood zijn gestorven. Wij hebben het zelf niet verzameld, dus voor zover ik weet is het materiaal dat ik gebruik legaal."

Stropers

In Afrika kost de illegale jacht het leven van tienduizenden olifanten. Kunstenaar Li baalt van het slechte imago dat hij hierdoor krijgt. "We haten het als stropers olifanten afslachten. Het beschadigt het milieu en ze brengen grote schade toe aan onze legale handel. Zij slachten de olifanten af en dan kijkt de hele wereld beschuldigend naar ons, de ivoorbeeldhouwers. Dat vind ik niet eerlijk."

Culturele tradities

De Chinese overheid heeft jarenlang volgehouden dat het verbieden van ivoorhandel eeuwenoude culturele tradities zou vernietigen. Chinezen houden ervan omdat het een oude vaardigheid is die behoort tot de keizerlijke kunsten. Dat was voor Zhang Yong, de leerling van Li, ook een van de redenen om voor dit beroep te kiezen.

Maar nu moet hij op zoek naar ander werk of naar alternatieve materialen om zijn snijwerk voort te zetten. "Naast ivoor bewerken hebben we ook geleerd om andere materialen te bewerken, zoals jade, hout en mammoettand", vertelt Yong.

Voor het eind van dit jaar wil China alle ivoorateliers en fabriekjes sluiten. Eind vorig jaar kondigde China aan dat het de handel in ivoor aan banden legt. De vraag is nu wat er gaat gebeuren met het Chinese verlangen naar ivoor. De regering heeft nog een voorraad tot 2019, wat er met die voorraad gaat gebeuren is nog onduidelijk.

Li Chunke hoopt dat de regering snel met antwoorden komt. "De invloed van het verbod op de ivoorhandel zal zijn dat de legale commerciële markt zal verdwijnen. Voor mensen die nog steeds van ivoorbeeldwerken houden en ze willen verzamelen moet nog een beleid ontwikkeld worden."

Ondergronds

Van de legale markt hebben ook stropers geprofiteerd. Zij hebben deze markt als dekmantel gebruikt, om zo van hun ivoor af te komen. Nu de legale verkoop verdwijnt zal de ivoorhandel na een tijdje waarschijnlijk helemaal ondergronds gaan.

Campagne

Wereldwijd wordt er al jaren druk uitgevoerd op de Chinese overheid om meer te doen om bedreigde diersoorten te beschermen. De afgelopen jaren is er ook binnen China een beweging die meer aandacht vraagt voor het beschermen van bedreigde diersoorten, zoals de olifant. Acteurs, zangers en sporters als basketballer Yao Ming, zorgen ervoor dat er in China meer aandacht is voor illegale stroperij en de gevolgen daarvan.

Het WNF is blij met het verbod: "Het is de grootste ivoormarkt ter wereld", zegt Christiaan van der Hoeven, ivoor-expert. "We zien nu al dat de prijs van ivoor aan het dalen is, omdat men van de voorraad af wil."

Het verbod kwam voor de natuurbeschermers als een verrassing: "We hebben er natuurlijk lang aan gewerkt, door te lobbyen bij de regering", zegt Van der Hoeven, die denkt dat de invloed van president Obama doorslaggevend was. "Die heeft veel gesproken met de Chinese president, onder andere over stroperij. En vervolgens heeft Amerika ook de binnenlandse handel in ivoor gestopt."

Van der Hoeven hoopt dat ook andere landen nu volgen: "China is de grootste ivoormarkt, maar ook in bijvoorbeeld Thailand wordt veel in ivoor gehandeld. Ik hoop dat het een voorbeeld is voor de regio."

Mammoet

Li heeft persoonlijk nooit moeite gehad met het gebruiken van ivoor afkomstig van olifanten. Voor hem leveren deze dieren een bijdrage aan het Chinese cultuurerfgoed. "Het is zo dat voor ieder stuk ivoor een olifant gestorven is, maar als hij natuurlijk sterft en als we dan hun slagtanden gebruiken om een bijdrage te leveren aan het menselijke cultuurgoed, dan is daar volgens mij niets mis mee."

Voor Li betekent het verbod niet het einde, hij zal zijn werk voortzetten. Opgegraven slagtanden van mammoeten bieden een oplossing. Li zal zijn kunstwerken voortaan uit de fossielen van Siberische mammoeten snijden.