Fotograaf zocht het gezicht onder de nikab
Wie trekt er in een westers land een nikab aan? En waarom? Met die vragen zocht fotografe Saskia Aukema ruim twee jaar lang naar gesluierde vrouwen in Nederland en Groot-Brittannië. In totaal stonden er 21 voor haar camera. En zij vertelden over hun geschiedenis.
Meer dan de helft van de vrouwen die Aukema portretteerde, is bekeerd tot de islam. Jonge meisjes van 18, of wat oudere vrouwen van rond de 50. "Vooral bekeerlingen dragen heel bewust hun nikab. Zij dragen het omdat ze het zelf graag willen. De druk die ze kunnen voelen, is die van de man of hun eigen familie. Ook omdat die het soms juist verschrikkelijk vinden."
Ook de samenleving heeft invloed op het dragen van de nikabs. "Ik ken vrouwen die gestopt zijn met het dragen ervan." Ze krijgen te maken met hardere reacties. "Vrouwen worden beschimpt", zegt de fotograaf. "Er wordt geroepen dat ze verbrand of in een kuil gegooid moeten worden. Bovendien worden sommigen ook echt fysiek aangevallen omdat ze een nikab dragen."
De wetswijziging die nu in de Eerste Kamer ligt, om de nikab te verbieden, moedigt het dragen van de gezichtsbedekkende kleding ook niet aan, denkt Aukema. "Als ze het niet meer dragen, vinden ze dat oprecht jammer. Dan voelen ze zich bloot of ze missen het. Het is bijna als een rouwproces."
Aukema ging voor de portretten naar de vrouwen thuis. "Ik heb ze geportretteerd met hun privékleding." Wat haar opviel was dat veel nikabdraagsters het zelf heel mooi vonden. "Het legt zo mooi de nadruk op de ogen en ze vinden het een stoere uitstraling geven."
Als ik thuiskom, doe ik als eerste mijn mooie kleren uit en trek ik iets makkelijks aan. Bij hen is het omgekeerd.
Maar dat is niet de belangrijkste reden dat de meesten het kledingstuk dragen. "Dat is dat ze goed willen doen in hun geloof", zegt Aukema. "En het grappige is dat het vaak omgekeerd werkt dan hoe het in elk geval bij mij thuis is. Als ik thuiskom doe ik als eerste mijn mooie kleren uit en trek ik iets makkelijks aan. Die vrouwen komen thuis en trekken dan iets moois aan. Ze willen zich mooi maken voor hun familie en voor hun man."
De expositie in het Nutshuis in Den Haag bestaat uit tientallen portretten. Aukema probeert met een crowdfunding-actie bij Voor de Kunst geld in te zamelen om de foto's en verhalen te bundelen in een boek.
