Scherpschutters bij weghalen omstreden beelden New Orleans
De stad New Orleans is begonnen met de ontmanteling van vier standbeelden die herinneren aan de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) en het racistische verleden van het zuiden van de VS. Tegenstanders van de ontmanteling roerden zich vannacht in straten in de buurt van de beelden.
Het gaat om vier standbeelden die tussen 1884 en 1915 geplaatst werden. Ze zijn van de zuidelijke generaals Robert E. Lee en P.G.T. Beauregard, de (enige) president van de Confedereerde Staten Jefferson Davis, en een standbeeld voor een groep blanken die had geprobeerd het raciaal gemengde naoorlogse bestuur van New Orleans omver te werpen (de Battle of Liberty Place uit 1874).
Dat laatste beeld werd als eerste verwijderd. Het gaat om een obelisk die in de jaren tachtig al eens werd verplaatst van een prominente plek in de stad naar een achteraf plekje, voor de ingang van een parkeergarage. De andere beelden volgen de komende dagen.
Burgemeester Mitch Landrieu van New Orleans zei dat de monumenten niet het karakter van de stad vertegenwoordigen. In New Orleans is ongeveer tweederde van de inwoners zwart. "De beelden zijn een vergissing, een ontkenning van onze geschiedenis. Ze zijn er neergezet door mensen die toen nog bij de Confederatie hoorden en onze stad bestuurden. Ze staan slechts voor een vier-jarige periode in onze 1000-jarige mars", zei Landrieu.
De overwegend zwarte gemeenteraad van New Orleans had in 2015 al ingestemd met de ontmanteling van de standbeelden. Maar er was veel weerstand. Voor bijvoorbeeld rechts-extremistische Amerikanen zijn de beelden juist symbolen van de geschiedenis, de 'zuidelijke cultuur' waar ze trots op zijn. Ze spanden rechtszaken aan om de ontmanteling te voorkomen.
Tijdens de ruim twee jaar durende rechtszaken werden aannemers die de gemeente misschien wilde inhuren om de beelden te ontmantelen met de dood bedreigd. Uiteindelijk leverden de rechtszaken niets op en kon de ontmanteling vannacht beginnen.
Landrieu weigerde bekend te maken welke bedrijven de monumenten nu daadwerkelijk gaan weghalen. De vrachtwagens die gebruikt worden, worden gecamoufleerd. De arbeiders dragen maskers. De politie had vannacht uit voorzorg de beelden afgeschermd en in de omgeving scherpschutters op de daken geïnstalleerd.
Maar de tegenstanders verzamelden zich vannacht dus toch bij de monumenten. Bij het monument van Jefferson Davis hielden ze een wake met kaarsen. Ook hadden ze protestborden bij zich met teksten als 'Amerika word wakker, het marxisme is gekomen' en 'Getuige van de ondergang van de westerse beschaving'.
De 62-jarige Robert Bonner, die in zijn vrije tijd veldslagen uit de Burgeroorlog naspeelt, was er ook. "Dit is verschrikkelijk", zei hij. "Als je de geschiedenis van een stad verwijdert, dan ga je geld verliezen. Je gaat verliezen waar je vandaan komt."
Wat er met de beelden gaat gebeuren, is nog niet duidelijk. Voorlopig worden ze opgeslagen in een gemeentelijk pakhuis.
South Carolina
Het is niet de eerste keer dat er in de VS zuidelijke symbolen worden weggehaald. South Carolina streek de geconfedereerde vlag bij het staatsparlement nadat de blanke Dylann Roof in 2015 negen zwarten had vermoord in een kerk in Charleston.
Roof wilde een rassenoorlog ontketenen met het bloedbad, maar in de nasleep ervan kwam de nadruk juist te liggen op de symbolen van het oude Zuiden en het kwalijke verleden dat daaraan ook is gekoppeld.