3 jaar na #bringbackourgirls: Boko Haram deels weg, maar strijd blijft

Het is een gebeurtenis die de wereld schokte; de ontvoering van meer dan 200 meisjes uit Chibok, een stadje in het noordoosten van Nigeria. De ontvoering leidde tot een grote social media-campagne met de hashtag #bringbackourgirls. Maar ondanks alle aandacht zijn 190 meisjes nog steeds in handen van terreurgroep Boko Haram.

Correspondent Koert Lindijer was in Nigeria. Hij bezocht er de staat Borno, het noordoosten van het land. Boko Haram is daar inmiddels uit de steden verjaagd. De sporen van de oorlog zijn nog overal zichtbaar en het schrikbewind dat de terreurorganisatie er voerde, is nog tastbaar.

De dierentuin

Boko Haram houdt naar schatting duizenden kinderen gevangen. Sommigen wisten te ontsnappen, zoals de 9-jarige Fatima en Mohamed van 13. Lindijer sprak met ze in de diertuin van de stad Maiduguri.

De kinderen vertellen over hun ervaringen. "Ons dorp werd aangevallen door Boko Haram. We renden alle kanten op, maar raakten onze moeder kwijt. We zijn toen met andere kinderen de bush in gevlucht. Maar na een paar dagen werden we alsnog gevangen door Boko Haram."

Tijdens hun gevangenschap zien de kinderen de meest afgrijselijke dingen. "De jongens moesten executies bijwonen. Er werden mensen onthoofd. Dit gebeurt er met jullie als jullie proberen te ontsnappen, zeiden de mannen van Boko Haram tegen ons."

Een van hun vriendjes haalt ze uiteindelijk toch over om te vluchten. "Op een dag zijn we met zijn tienen weggerend, de bush in. Na twee weken lopen, vonden we nomaden. Die hebben ons de weg gewezen naar Tsjaad."

Na twee jaar gevangenschap zitten de kinderen nu in een kamp en wordt er voor ze gezorgd. In de toekomst hopen ze zelf iets terug te doen voor anderen. Mohamed wil piloot worden bij het leger en Fatima wil werken voor Unicef, bij de mensen die haar hebben gered.

Het platteland

Volgens Lindijer is Boko Haram inmiddels verjaagd uit de steden in de deelstaat Borno, maar zijn er nog volop strijders aanwezig op het platteland. Hulporganisaties kunnen hierdoor ontheemden niet bereiken via de weg. Alles gaat nu met helikopters.

Bij de stad Gwoza komt Lindijer een grote groep mensen tegen die terug naar huis gaan. "In het centrum van Gwoza komen de vluchtelingen weer terug. Ze treffen een vernietigde stad, die nog niet helemaal veilig is."

Meer dan twee miljoen mensen leven in kampen bij steden als bij Gwoza. Volgens Lindijer is de strijd hier niet meer zo hevig, maar de volgende ramp dient zich alweer aan. "Ondervoeding is de nieuwe vijand. In een van de kampen zie ik een baby van zeven maanden oud, die eruitziet alsof hij net geboren is. De komende tijd worden de problemen alleen maar groter: bijna een half miljoen kinderen dreigen ondervoed te raken."

De school

In een van de vluchtelingenkampen bij Maiduguri, kunnen de kinderen weer naar school. Dat lijkt normaal, zegt Lindijer, maar dat is het absoluut niet. "Want in Borno konden de kinderen vier jaar lang niet naar school.''

Volgens een van de docenten hebben ze nog niet genoeg middelen om alle kinderen te ontvangen. "Leraren hebben weinig motivatie om hierheen te komen omdat ze moeten werken voor een habbekrats. We zouden de kinderen ook graag voedsel aanbieden, zodat we er zo meer naar school kunnen lokken. Maar geld daarvoor is er nog niet."

De ouders werken ook niet altijd mee, vertelt de leraar. "Sommigen zijn tegen deze vorm van onderwijs, ze sturen hun kinderen alleen naar de koranschool. Maar daar krijgen de kinderen geen psychologische begeleiding. Die krijgen ze op onze school wel."

Volgens de leraar beginnen daar de problemen. "Het gebrek aan scholing is een van de oorzaken van de rebellie van Boko Haram. Willen we dit soort opstanden voorkomen in de toekomst, dan moeten we er nu voor zorgen dat de kinderen weer naar school kunnen gaan."