Hondentekort in Nederland: is een keurmerk nodig?

• Lot Lewin

  redacteur NOS Online

Nederlanders die een hond willen aanschaffen, zoeken steeds vaker hun heil in het buitenland. De Dierenbescherming is daar niet onverdeeld blij mee, zegt een woordvoerder naar aanleiding van Wereld Zwerfdierendag. Zo is er weinig controle op buitenlandse honden en zijn ze vaak weinig gesocialiseerd. Het roept de vraag op of een keurmerk nodig is.

Nederland zelf kent bijna geen zwerfhonden meer. Mede door de aanpak van zwerfhonden zijn de asielen niet meer zo vol als voorheen. Er zitten vooral honden die zijn afgestaan door hun eigenaar omdat ze bijvoorbeeld gedragsproblemen hadden.

"De asielen krijgen elk jaar ongeveer 5000 honden binnen", zegt Niels Dorland van de Dierenbescherming. "Dat is lang niet genoeg om te voldoen aan de vraag. Die ligt eerder rond de 150.000 per jaar."

Mensen die een rashond willen, kunnen terecht bij een fokker. Maar behalve dat daar een behoorlijk prijskaartje aan hangt, kleeft daar ook een risico aan. "Rashonden zijn naar de knoppen gefokt", zegt Dorland. "Golden retrievers staan bekend om hun zachtmoedige karakter, maar als je tegenwoordig een raszuiver exemplaar in huis haalt, kan het dier plotseling agressief worden. Ze zijn te ver doorgefokt."

Hondenliefhebbers kunnen ook naar Marktplaats. Daar staan honderden honden aangeboden. "Maar dan kom je gevaarlijk dicht bij de broodfok. En dat is sowieso no-go", zegt Dorland. Broodfokkers staan erom bekend dat ze dieren fokken met als voornaamste doel om geld te verdienen. 

Vanwege het hondentekort in Nederland wordt de buitenlandse pup logischerwijs steeds populairder. Op Marktplaats zijn veel stichtingen actief die zwerfhonden uit het buitenland halen en hier een betere toekomst proberen te geven. Maar ook daar is de Dierenbescherming geen voorstander van.

"Je moet het probleem ter plekke aanpakken en de honden niet hierheen halen. Dat lost niks op", zegt Dorland. Daarnaast betwijfelt de Dierenbescherming of het voor de toekomstige eigenaren wel een goed idee is. Het is lastig om op afstand te controleren of het dier gesocialiseerd is. "Als een pup geen menselijk contact heeft gekend in de eerste levensfase, zal hij nooit een geschikte huishond worden."

Ziektes

Daarnaast waarschuwen de Dierenbescherming en de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD) voor de besmettelijke ziektes die de honden in het buitenland opgelopen kunnen hebben. De KNMvD noemt een recent voorbeeld van honden uit Oost-Europa die Brucella canis hadden meegenomen. Dat is een besmettelijke infectieziekte die bij honden problemen geeft bij onder meer de baarmoeder en de urinewegen. Ook mensen kunnen er last van krijgen.

Isabelle Sternheim van Stray-AFP, de belangenorganisatie voor Nederlandse 'hondenstichtingen' in het buitenland, beaamt dat voorzichtigheid geboden is. Ze benadrukt echter dat de 180 stichtingen die zij begeleidt, allemaal aan de regels voldoen. Dat wil zeggen dat pups jonger dan 15 weken niet geïmporteerd worden en dat de dieren zijn gevaccineerd, gechipt en nagekeken door een dierenarts.

Wel erkent Sternheim dat er veel mis is in de hondenbranche. "Er komen inderdaad ziektes mee met de honden uit het buitenland en er komen ongesocialiseerde honden hierheen, maar dat gebeurt door de commerciële hondenhandel." Volgens de tellingen van Stray-AFP is 75 procent van de honden die uit het buitenland komen, door commerciële handelaren naar Nederland gehaald. "Het is een misvatting dat het allemaal zielige zwerfhondjes zijn. De stichtingen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor maar 10 procent van de aanvoer."

Passie

Daarnaast stelt ze dat bijna alle stichtingen hun best doen om te zorgen voor een goede screening. Niet alleen wordt de gezondheid van de honden gecontroleerd, ook wordt eerst beoordeeld of een zwerfhond geschikt is om in Nederland als huishond te leven. "Het zijn allemaal Nederlanders die naar het buitenland gegaan zijn om de dieren echt te helpen, ze doen het vanuit hun passie en gaan daarom zorgvuldig te werk."

De meeste stichtingen die aangesloten zijn bij Stray-AFP werken met gastgezinnen in Nederland, die eerst beoordelen of het klikt tussen de hond en de nieuwe eigenaar. Daarnaast wordt ingezet op preventie. "Wij hameren erop dat de stichtingen aan het werk gaan met lokale overheden om de problemen daar aan te pakken. Dat er af en toe een hondje naar Nederland gehaald wordt omdat het anders een zekere dood tegemoet gaat, is mooi meegenomen."

Oplossingen

Achter de schermen werkt de Dierenbescherming aan een oplossing voor het probleem. "Voor vlees hebben we een sterrenkeurmerk in het leven geroepen, zodat de consument weet wat voor vlees hij in de kuip heeft. Voor honden is dat niet zo simpel, omdat de sector minder transparant is en controle daardoor lastig. Er wordt wel gekeken of we invloed kunnen uitoefenen op de stroom honden die hierheen komt, maar we kunnen onze naam er nog niet aan verbinden zoals dat bij vlees wel gebeurt."

Stray-AFP is geen voorstander van een keurmerk. "Er zijn al genoeg wetten waar de stichtingen aan moeten voldoen. Die zien door de bomen het bos al niet meer. Ze zijn echt al zorgvuldig genoeg, daar ligt het probleem niet. Dat ligt bij de hondenhandel." 

Volgens Sternheim is het van belang dat asielen de deuren openen voor de zwerfhonden van deze stichtingen. "Als het asiel deze leuke honden aanbiedt, dan is er voor de consument geen reden meer om naar een illegale broodfokker te gaan. Daarmee sluit je de handelaren buiten en voorkom je het meeste dierenleed."

Er zijn een paar asielen die dat doen. Stichting Dierencentrum Friesland, een van de grootste asielen in het noorden van het land, heeft recent besloten om zich te richten op geïmporteerde honden. "Het komt wel eens voor dat er een mismatch is tussen de geïmporteerde hond en de eigenaar", vertelt Diny Doedel van het asiel. 

"Vooral als de hond is gekozen op basis van een foto en zonder goede begeleiding van een stichting. Voornamelijk met honden uit Oost-Europa is dit een probleem." Doedel heeft uitgebreide gesprekken met de bezoekers van het asiel, om te voorkomen dat een dier na adoptie weer op straat belandt. "Wij laten het dier eerst tot rust komen, bekijken of het een training nodig heeft en gaan dan op zoek naar een geschikte eigenaar." 

Doedel wil niet discrimineren tussen honden uit binnen- en buitenland. "Het is vandaag Wereld Zwerfdierendag en dat zou moeten betekenen dat ieder dier recht heeft op hulp, ongeacht waar het geboren wordt."