In 1996 tekenden kinderen mooier dan nu

Ze hebben minder details, minder perspectief en zijn streep-achtiger: tekeningen van schoolkinderen. Die hebben een stuk lagere kwaliteit dan de tekeningen van twintig jaar geleden, concludeert de Onderwijsinspectie na vergelijkend onderzoek.

Net als in 1996 kregen de leerlingen vorig jaar een verhaal voorgelezen en moesten vervolgens daarbij een tekening maken. Kunsthistorici beoordeelden de tekeningen op onder meer de mate waarin het verhaal overtuigend werd afgebeeld, de volledigheid, de ruimtelijkheid, de sprekende weergave van handelingen en het handschrift.

De tekeningen kregen 2016 een aanzienlijker lagere score dan in 1996. Dat komt doordat leerlingen veel meer afzonderlijke elementen tekenden in plaats van het volledige verhaal. De kinderen tekenden ook schematischer, zonder de omgeving of meer details te tekenen.

Voor die verandering zijn verschillende redenen, legt Arnold Jonk uit. Hij is hoofdinspecteur bij de inspectie voor het basisonderwijs. "Het is moeilijk om één reden te geven. De cultuur verandert en de beeldcultuur rukt op. Ook is het de vraag of er thuis nog wel evenveel wordt getekend als vroeger. Er zijn zo veel redenen, het ligt niet aan één ding."

Ook de digitalisering speelt waarschijnlijk een rol. "Kinderen spelen bijvoorbeeld Minecraft, een computerspel waarbij ze leren dat je ook met blokken complexe gedachtes kan uitdrukken", zegt Jonk.

Het is in ieder geval een interessante discussie, gaat hij verder. "Wij bepalen niet of de tekeningen goed of fout zijn, wij laten alleen de verandering zien. Het onderwijs, en anderen, moeten vervolgens beslissen wat ze met deze veranderingen doen."

Volgens kindertekentherapeut Emmy Verkerke is niet alleen de kwaliteit van kindertekeningen afgenomen, maar ook de kwaliteit van de fijne motoriek van kinderen. "Je merkt dat kinderen minder lang met een tekening bezig zijn."

Ze ziet wel een significant verschil tussen jongens en meisjes. "De fijne motoriek van jongens is veel minder goed dan die van meisjes. Jongens spelen tegenwoordig minder buiten, waardoor hun hand-oogcoördinatie minder goed wordt. Ook gamen ze meer. Ze zijn bijna nooit meer fijn-motorisch bezig en dat is terug te zien in de tekeningen."

De jongens in haar les tekenen de laatste tijd vooral grof en ze zijn snel klaar. Bij meisjes is daarentegen een minder groot verschil te zien met vroeger. "Maar zij gebruiken natuurlijk nog vaak genoeg hun fijne motoriek. Bij nagels lakken, of knutselen, plakken, knippen, ga maar door."

Toch merkt Verkerke ook dat er een beweging tegen het huidige tekenen ontstaat. "Er zijn ook ouders die zeggen: kom mee naar buiten, we gaan iets doen." Waardoor de fijne motoriek op lange termijn misschien weer beter wordt.